Πολλοί, λένε και συμμεριζόμαστε την άποψη αυτή ότι το πρόβλημα της σύγχρονης Ελλάδας δεν είναι η θέσπιση νέων Νόμων αλλά ούτε και οι Συνταγματικές επιβαλλόμενες αλλαγές.Είναι η κυρίως η αλλαγή συμπεριφοράς κυρίως των πολιτικών, αλλά και των πολιτών, ως προς την τήρηση και εφαρμογή των Νόμων και του Συντάγματος.
Και αυτό τεκμαίρεται από το γεγονός ότι και υπερπαραγωγή πολυνομίας υπάρχει και το Σύνταγμα αρκετά αναλυτικό είναι, σε σχέση με άλλα προηγμένα κράτη.
Ενδεικτική είναι η αναφορά στην Μεγάλη Βρετανία όπου δεν υπάρχει γραπτό κείμενο Συντάγματος, με καλή λειτουργία των θεσμών αλλά και σε αντιδιαστολή, η ύπαρξη Συνταγμάτων με αναλυτικές περιγραφές σε Κράτη, που όμως παραμένουν υπερσυγκεντρωτικά και με ελλιπή λειτουργία των θεσμών.
Επίσης κοινή είναι η αντίληψη ότι μια Συνταγματική αναθεώρηση
προϋποθέτει το μέγιστο βαθμό συναίνεσης και συνεννόησης του ευρύτερου πολιτικού φάσματος.
Κάτι το οποίο φαίνεται ότι την εποχή αυτή, όπου τα πνεύματα και οι πολώσεις είναι οξυμμένα, δεν συνηγορούν προς μια ριζική και αποτελεσματική
Αναθεώρηση.
Όμως χωρίς να πιστέψει κανείς ότι οι πολλές και εκτεταμένες παθογένειες του σύγχρονου Ελληνικού Κράτους μπορεί να θεραπευτούν μόνο από την Συνταγματική Αναθεώρηση, είναι κοινά παραδεκτό ότι αυτή είναι επιβεβλημένη.
Tο πρώτο ερώτημα είναι ΓΙΑΤΙ.
Ασφαλώς το γιατί πρέπει να αναζητηθεί σε μια σειρά από διαχρονικά συμπτώματα που συνέβαλαν στην οικοδόμηση του «Ελληνικού κράτους», όπως
• Η έκπτωση της πολιτικής και η ανάδειξη της πελατειακής σχέσης πολίτη – πολιτικού.
• Η γιγάντωση ενός κράτους συγκεντρωτικού και αναξιόπιστου που συνθλίβει την φαντασία και την δράση του πολίτη εκεί που αυτή παράγεται, στον Δήμο και την Περιφέρεια.
• Η έλλειψη ενός σταθερού φορολογικού συστήματος που εκτρέφει, μεταξύ άλλων, την φοροδιαφυγή – εισφοροδιαφυγή.
• Η διαφθορά, η διαπλοκή, η αναξιοκρατία, η ευνοιοκρατία, η οικογενειοκρατία, η έκπτωση αρχών, αξιών, ιδανικών, η μείωση του κοινωνικού κράτους με την εμπορευματοποίηση της υγείας και της «δωρεάν παιδείας», δηλαδή την υποχρέωση του κράτους και το δικαίωμα του πολίτη στην ζωή και την μάθηση.
• Η καθυστέρηση απονομής δικαιοσύνης.
• Η άνιση κατανομή του εθνικού παραγόμενου προϊόντος.
• Η ανισόρροπη χωροταξική και οικονομική ανάπτυξη
• Ο ασφυκτικός εναγκαλισμός κράτους και εκκλησίας.
• Συμπτώματα που, ως γνωστό, διαπερνούν στο σύνολό του τον δημόσιο και ιδιωτικό βίο. Και, εκ των συμπτωμάτων, η κυριαρχία στο καθημερινό γίγνεσθαι των ίδιων πάντα, πολιτικών, εκδοτικών, οικονομικών κατεστημένων.
Συμπτώματα, για να περάσουμε και στο ιστορικό, που εξέθρεψε από ιδρύσεώς του, το μικρό μεν αλλά «ανεξάρτητο» Ελληνικό Κράτος, αμέσως μετά τον αγώνα της ανεξαρτησίας του 1821.
Τότε που στην προσπάθειά του ο λαός μας να αποκτήσει την εθνική του ταυτότητά, την κοινωνική του καταξίωση, την κρατική του οντότητα και να βγει έτσι από τον δικό του διαχρονικό και ιδιότυπο μεσαίωνα που του είχαν επιβάλλει ο Τούρκος κατακτητής, οι Προεστοί, οι Κοτζαμπάσηδες και το υψηλότατο εκκλησιαστικό Ιερατείο –πάντα με φωτεινές εξαιρέσεις– αναζητούσε εναγωνίως μετά την κουτσουρεμένη ανεξαρτησία του να καλύψει, σε ένα ατέρμονα αγώνα δρόμου, τα εκατοντάδες χαμένα χρόνια, την διαφορά που τον χώριζε από τα λοιπά εθνικά κράτη της Δύσης, νεοεμφανιζόμενα τότε και αυτά στο ευρωπαϊκό στερέωμα.
Όποτε, στο πέρασμα του χρόνου, για τα συγκεκριμένα συμπτώματα αναζητούσε ο λαός την θεραπεία τους, κλονίζοντας τα κακώς κείμενα, τότε αμφισβητείτο ο πατριωτισμός όλων και από όλους.
Όχι λίγες φορές φτάναμε σε έριδες, διχόνοιες και σε εθνικούς διχασμούς με επώδυνες, οδυνηρές και καταστροφικές συνέπειες για τον τόπο και τον ίδιο τον λαό.
Να θυμίσω στιγμές της ιστορίας μας. Οθωνικοί – Συνταγματικοί, Τρικουπικοί – Δεληγιαννικοί, Δημοτικιστές – Μαλλιαροί, Βενιζελικοί – Κωνσταντινικοί, Καραμανλικοί – Παπανδρεϊκοί για να φτάσουμε στις μέρες μας στους Μνημονιακούς και Αντιμνημονιακούς.
Έτσι πορευθήκαμε στον τόπο που γέννησε την δημοκρατία, τον διάλογο, την θέση, την αντίθεση την σύνθεση.
Εδώ, σε αυτόν τον ίδιο τόπο –τι ειρωνεία!– δεν μάθαμε να ζούμε την καθημερινότητά μας με την ανοχή στη θέση του άλλου, με τις αντιθέσεις μας.
Δεν μάθαμε να αναζητάμε την σύνθεση, δεν εμπεδώσαμε ή δεν το θελήσαμε ή δεν μας δίδαξαν πως να συμφωνούμε, ούτε για τα πολύ μικρά, πόσω μάλλον για τα πολύ μεγαλύτερα κοινωνικά ή εθνικά, θέματα.
Κι ας αναλογιστούμε ότι όλα αυτά αποτελούν για τον υπόλοιπο κόσμο τις παρακαταθήκες του Ελληνισμού. Την παγκόσμια κληρονομιά.
Κατά τα άλλα, είμαστε υπερήφανοι να λέμε και να είμαστε Έλληνες.
Και ερωτώ, αλήθεια, πιστεύει κανείς από εμάς που υπηρετήσαμε τον πολίτη από το μετερίζι της Αυτοδιοίκησης στις γειτονιές της πατρίδας μας, ότι τα όποια σύνθετα ή και απλά προβλήματα αντιμετωπίζει η σύγχρονη κοινωνία μας μπορούν να βρουν την λύση τους από ένα κράτος βαθιά συγκεντρωτικό και επομένως πελατειακό;
Μπορεί μια προ πολλού συρρικνωμένη και αφυδατωμένη οικονομικά και διοικητικά Τοπική και Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση να συμβάλλει στην ανάπτυξη,
Πιστεύει κανείς ότι αν δεν αποκατασταθεί η σχέση της πολιτικής με τον πολίτη και τους ασκούντες την εξουσία σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, θα εξαλειφθεί ποτέ το αντίστοιχο και σοβαρότατο έλλειμμα δημοκρατίας που διαπερνά όλες τις βαθμίδες σε Τοπικό, Εθνικό ακόμα και σε Ευρωπαϊκό, πλην Κοινοβουλίου, επίπεδο;
Της Ευρώπης που δείχνει να επιφυλάσσει και αυτή στον πολίτη της τον ρόλο του καταναλωτή και μόνο;
Δεν είναι προφανές ότι μια νέα πολιτική και οικονομική ευρωπαϊκή ελίτ δημιουργείται και παίρνει σταδιακά την θέση της, έναντι των αντίστοιχων εθνικών, και κρατά πλέον στα χέρια της τις τύχες όλων μας;
Την Ευρώπη που επιμένει να μην βλέπει την φτωχοποίηση των πολιτών, τις εθνοτικές εξάρσεις, τον φασισμό και τις φυλετικές διακρίσεις, την αποστροφή των πολιτών της προς το όραμα της Ε.Ε;
Δεν είμαστε οι ειδικοί για να υποδείξουμε, πως θα θεραπευθούν όλ’αυτά .
Όμως κάποιους ενδεικτικά στόχους, μπορούμε να αναφέρουμε:
Οι άμεσοι λοιπόν στόχοι μιας Αναθεώρησης του Συντάγματος, θα πρέπει να είναι:
-Ένα άλλο κράτος με διαφορετική διοικητική και οικονομική δομή.
-Ένα κράτος στρατηγικού χαρακτήρα στηριγμένο στην αποκέντρωση με βασικό κορμό την Περιφέρεια και τον Δήμο.
-Ένα Κοινοβούλιο μικρότερο σε αριθμό αντιπροσώπων και το οποίο βουλεύεται και νομοθετεί.
-Μια Κυβέρνηση ολιγομελής, εξωκοινοβουλευτική, που διαχειρίζεται στρατηγικούς τομείς όπως π.χ εξωτερική πολιτική, άμυνα, ασφάλεια, και ένα εξισορροπητικό μηχανισμό.
-Μια Περιφέρεια που ασκεί τις εκτός κεντρικής διοίκησης αρμοδιότητες με πλήρη φοροδοτική και εισπρακτική εξουσία, πάντα στα πλαίσια του στρατηγικού σχεδίου ενιαίας πολυεπίπεδης ανάπτυξης για όλη την χώρα, αποδίδοντας με την σειρά της στην κεντρική Κυβέρνηση εκείνο το ποσοστό το απαιτούμενο για την λειτουργία των αρμοδιοτήτων που ασκεί και για την λειτουργία του υποστηρικτικού προς αυτή μηχανισμού.
-Ένα Δήμο που διαχειρίζεται κατ’ αποκλειστικότητα το τοπικό πρόβλημα με θεσμοθετημένη την συμμετοχή του πολίτη στις αποφάσεις.
-Μια δημόσια διοίκηση αποκεντρωμένη στα όρια των περιφερειών, όπου ο γιατρός, ο Δάσκαλος και ο Δικαστικός θεωρούνται λειτουργοί και αμείβονται έξω και πέρα από συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
Όπου η υγεία και η μάθηση είναι δημόσια αγαθά και δικαίωμα του πολίτη αλλά και υποχρέωση του κράτους να τα παρέχει σε όλους τους Έλληνες, σε υψηλό επίπεδο υπηρεσιών και τελείως δωρεάν.
Όπου η φοροδιαφυγή – εισφοροδιαφυγή θεωρούνται υπεξαίρεση Δημοσίου χρήματος που επισείει βαρύτατη ποινή και στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων δια παντός.
-Με περιορισμό του εκλέγεσθαι σε δύο μόνο εκλογικές περιόδους και σε όλα τα επίπεδα. Από το Κοινοβούλιο μέχρι και τον τελευταίο τοπικό κοινωνικό φορέα.
-Και βέβαια στο θέμα της άμεσης εκλογής Προέδρου του από τον Λαό, την Ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και την ταχύτερη απονομή της και βέβαια την κατάργηση των πολυσυζητημένων προνομίων των Υπουργών και των Βουλευτών.
Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι την εισήγηση στο Δ.Σ για το θέμα της σημερινής μας εκδήλωσης, την έχει κάνει ο κ.Βασ.Ξένος, μέλος του Δ.Σ και πρώην Δήμαρχος Αλίμου.
Ως προς τα δικά μας τώρα τα της Αυτοδιοίκησης.
Προκειμένου να ενδυναμώσουμε τον θεσμό και να πετύχουμε την πολυπόθητη Αποκέντρωση του Κράτους, θέματα που θα μπορούσαν να είναι αντικείμενο διαλόγου και επομένως αναθεώρησης ή συμπληρωματικών διατάξεων άρθρων του Συντάγματος μπορούμε επιγραμματικά να αναφέρουμε τα εξής, υπό μορφή τίτλων και ερωτήσεων.
1.Πολιτική λειτουργία της Τ.Α.
Εφ’όσον θέλουμε να είναι διακριτός ο θεσμός, πώς προστατεύεται η Διοικητική Αυτοτέλεια, όταν στην πράξη συνεχείς παρεμβάσεις της Κεντρικής Διοίκησης στην διαχείριση πχ του προσωπικού (που θεωρούνται Δημόσιοι Υπάλληλοι) ή στην διαχείριση των πολιτικών προτεραιοτήτων (που καθορίζουν οι Δημοτικές Αρχές και τα Δ.Σ), αλλοιώνουν κάθε έννοια ΑΥΤΟ- ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ;
2.Πόροι
Είναι δυνατόν οι αιρετοί της Τ.Α να διαχειρίζονται πόρους χωρίς δημοσιονομική ευθύνη και Δημοσιονομική λογοδοσία απέναντι στον Λαό;
Μήπως η αναφορά στο ΣΥΝΤΑΓΜΑ, ρητά της προέλευσης των πόρων της ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ και της υποχρεωτικότητας της ισοσκέλισης του προϋπολογισμού, θα εξαλείψει φαινόμενα αυθαιρεσίας της Κεντρικής Εξουσίας και ενδεχόμενες ανευθυνότητες τοπικών Αρχών;
Αλλά και την κατάργηση των διαφόρων οικονομικών παρατηρητηρίων κλπ;
3.Έλεγχος
Με δεδομένο ότι το ζητούμενο δια των ελέγχων, είναι η διαφάνεια στη διαχείριση του Δημοσίου Χρήματος, πώς θα κατοχυρώσουμε τον έλεγχο χωρίς πολιτικές υστεροβουλίες με ελέγχους σκοπιμότητας;
-Πως δεν θα παρεμποδίσουμε το έργο της Τ.Α με αλληλοπικαλυπτόμενους ελεγκτικούς μηχανισμούς ;
-Και τελικά είναι δυνατόν πολιτικοί να ελέγχουν πολιτικούς;
-Είναι δυνατόν να είναι στη διακριτική ευχέρεια του νομοθέτη να θεσπίζει Νόμους για τον αντικειμενικό έλεγχο των ΟΤΑ και τελικά οι Νόμοι αυτοί να ακυρώνονται με την μη έκδοση των απαιτούμενων Προεδρικών Διαταγμάτων (όπως γίνεται με την καθιέρωση του επόπτη Νομιμότητας);
4.Πολεοδομικός Χωροταξικός Σχεδιασμός
Είναι δυνατόν η Κεντρική Διοίκηση να έχει το προνόμιο της ευαισθησίας της προστασίας του περιβάλλοντος, σε σχέση με τον θεσμό που αφουγκράζεται πλησιέστερα τους Δημότες και τελικά ο υπερσυγκεντρωτισμός και η γραφειοκρατία να συμβάλλουν ακριβώς στο αντίθετο αποτέλεσμα;
(βλέπε Σχέδια Πόλης και ΥΠΕΚΑ)
5.Άμεση Δημοκρατία
Είναι ορθό η εδραίωση της άμεσης Δημοκρατίας με πρόνοιες όπως η διενέργεια δημοψηφισμάτων, που προβλέπονται σε μία Νομοθετική ρύθμιση, να ακυρώνονται κατά την κρίση του επόμενου Υπουργού ή της επόμενης Κυβέρνησης, με τη μη έκδοση των απαιτούμενων αποφάσεων ή Προεδρικών Διαταγμάτων ; (βλέπε Καλλικράτη)
6.Καταστατική θέση αιρετών της Τ.Α
Είναι δυνατόν αιρετοί της Κεντρικής Διοίκησης και αιρετοί της Τ.Α, με ίδια νομιμοποιητική βάση να μην έχουν τα ίδια δικαιώματα ως προς το δικαίωμα του «εκλέγεσθαι» που τίθενται με τα διάφορα κωλύματα εκλογιμότητας ;
Να μην έχει ο απλός πολίτης αλλά και ο αιρετός της Τ.Α, ισότιμες δυνατότητες στο δικαίωμα του εκλέγεσθαι, με την διατήρηση των αχανών Εκλογικών Περιφερειών (του 1 εκατομμυρίου ψηφοφόρων), που διατηρεί με ένοχη συναίνεση το σύνολο σχεδόν του πολιτικού φάσματος;
Κλείνω με μία Ευχή,
Το επίκαιρο μείζον πολιτικό θέμα, που μας απασχολεί τις ημέρες αυτές, αυτό δηλαδή της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας, πέραν από τη θεσμική του πλευρά, του σεβασμού δηλαδή του θεσμού, πέραν από την ρεαλιστική του διάσταση, ως προς τις επιπτώσεις που μπορεί να επέλθουν στην χώρα, με μία πρόωρη προσφυγή στις κάλπες.
Έχει και μία άλλη αρνητική ενδεχόμενα επίπτωση. Την απώλεια της δυνατότητας η επόμενη Κοινοβουλευτική περίοδος να είναι αναθεωρητική και επομένως να παραπεμφθούν στις καλένδες, όσα αναγκαία θα πρέπει να γίνουν.
Έκκληση λοιπόν του αυτοδιοικητικού κόσμου,
ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΗ – ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ- ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΣ, για το συμφέρον του λαού και μόνο!
