«Η αυτοδιοίκηση σήμερα και η καταστατική θέση των αιρετών»

1.Γενικά
-Κύριοι Συνάδελφοι η Ημερίδα αυτή αποτελεί για τους αιρετούς της Αυτοδιοίκησης μία ευκαιρία προώθησης των σοβαρών θεμάτων που την απασχολούν, και τιμά τους διοργανωτές της.

-Η Ένωση Δημάρχων και ο Πρόεδρός της αγωνίζονται για την προώθηση της επίλυσης των σοβαρών θεμάτων που απασχολούν την Αυτοδιοίκηση και τους αιρετούς υπηρέτες της και αξίζουν τα ειλικρινή μας συγχαρητήρια.

-Δυνατή αυτοδιοίκηση με καταρτισμένους, εργατικούς, καθαρούς και τίμιους αιρετούς στο τιμόνι της με ανθρωπιά, δίκαιο και παράδειγμα στη λειτουργία τους, μπορεί να στηρίξει την κοινωνία την σκληρή οικονομικά περίοδο που περνάει το μεγαλύτερο τμήμα της.

-Αγαπητοί μου σήμερα η αυτοδιοίκηση περνάει την δυσκολότερη ίσως περίοδο του τελευταίου μισού αιώνα. Οδηγήθηκε εδώ από τον σφιχτό εναγκαλισμό των κομμάτων που την χρησιμοποίησαν, χωρίς η ίδια να έχει τα ουσιαστικά και ηθικά στοιχεία για να αντισταθεί. Με την μνημονιακή λειτουργία που εφαρμόστηκε και την αποδεκάτισε οικονομικά. Με σωρεία λαθών στελεχών της και συνδικαλιστικών της οργάνων που την έφθειραν ηθικά και ουσιαστικά ως θεσμό.

-Ο Καλλικράτης σωστός στην σύλληψη, λάθος στην υλοποίηση ήρθε εσπευσμένα για να δημιουργήσει τον Αυτοδιοικητικό γίγαντα με τα ξύλινα πόδια. Δημιούργησε Δήμους χωρίς τελεσίδικες αποφάσεις, για σοβαρά θέματα της Ζώνης Ευθύνης τους, με δυσλειτουργίες διαδικαστικές και οικονομικές, εφαρμόζοντας σε αρκετές περιπτώσεις κομματικές σκοπιμότητες.

-Η δύσκολη Καλλικρατική διακυβέρνηση της πρώτης 4ετίας φορτώθηκε στις πλάτες ηρωϊκών αυτοδιοικητικών στελεχών που επέλεξαν οι κοινωνίες εν πολλοίς μέσα από κομματοκεντρικές δρομολογήσεις. Καταλήξαμε στον αιρετό της αυτοδιοίκησης, εξιλαστήριο θύμα μίας αυτοδιοίκησης χωρίς ρόλο για τα αυτονόητα, με συνδικαλιστικά όργανα που λειτούργησαν τις περισσότερες φορές κάτω από τις κομματικές γραμμές και με θεσμικό πλαίσιο που τις φορτώνει τα κενά της κεντρικής εξουσίας χωρίς αντίστοιχες δικαιοδοσίες και πόρους.

-Αυτοδιοίκηση Α΄ βαθμού έχουμε σήμερα; Εφαρμόζεται το άρθρο 102 του Συντάγματος για «διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια» για «ανάληψη αρμοδιοτήτων του Κράτους με τους αντίστοιχους πόρους», για «αρμοδιότητα στην διοίκηση των τοπικών υποθέσεων», για «εποπτεία αποκλειστικά στον έλεγχο νομιμότητας», για «εξασφάλιση από το Κράτος της οικονομικής αυτοτέλειας»;

Πώς εννοεί η κεντρική εξουσία το αυτοδιοίκητό μας αφού αυτή καθορίζει κομματοκεντρικά κατ’ αρχήν και στην συνέχεια κρατικά την διάρθρωση των Δήμων, τα όρια τους, την χρηματοδότησή τους, τον έλεγχό τους, τον τρόπο των εκλογών χωρίς καμία καταλυτική αυτοδιοικητική άποψη αφού στην ουσία η αυτοδιοίκηση είναι ο εκτελεστής κομματοκεντρικών στρατηγικών της κεντρικής εξουσίας με λίγα έως καθόλου περιθώρια αυτοπροσδιορισμού. Αυτή είναι η συνεργασία που θέλει η κεντρική εξουσία με μία αυτοδιοίκηση δέσμια και υποτελή χωρίς καμία τελεσίδικη αρμοδιότητα ούτε καν στον αυτοπροσδιορισμό της;

Ακόμα ένα ηχηρό δείγμα της απαξιωτικής αντιμετώπισης της αυτοδιοίκησης από την κεντρική εξουσία και η από 20 Απρ. 2015 υπ’ αρ. φύλλου ΦΕΚ 41 Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου για την δέσμευση των ταμιακών διαθέσιμων των Δήμων. Στην έκδοση και το περιεχόμενο της Πράξης αυτής για μια ακόμα φορά δεν υπήρξε συνεννόηση με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και οι Δήμοι αντιμετωπίστηκαν οριζόντια και όχι με βάση την υφιστάμενη οικονομική τους κατάσταση.

-Προφανώς αυτό που σήμερα θέλουμε δεν είναι αναθεώρηση του άρθρου 102 του Συντάγματος αλλά η εφαρμογή του υπάρχοντος άρθρου του Συντάγματος για την αυτοδιοίκηση.

2. Σημαντικά Αυτοδιοικητικά Ζητήματα Σήμερα

α. Εκλογή των προεδρείων των Συνδικαλιστικών μας Οργάνων απ’ ευθείας από τους εκλεγμένους εκλέκτορες από τα Δ.Σ. των Δήμων. Η διαδικασία αυτή περιορίζει τη σημερινή κομματοκεντρική διαπλοκή στην ανάδειξη των Προεδρείων ΚΕΔΕ και ΠΕΔ και εκφράζει την αναλογικότητα.

β. Δίμηνος εκπαίδευση των νεοεκλεγέντων Δημάρχων και λοιπών αιρετών της αυτοδιοίκησης Α΄ βαθμού αμέσως μετά τις εκλογές. Συνεχή επιμορφωτικά σεμινάρια κατά τομέα με στόχο η γνώση και οι εμπειρίες των παλαιότερων αιρετών να περάσουν στους νεότερους και να αποτρέψουν λάθη που το καμίνι της καθημερινής αυτοδιοικητικής λειτουργίας παράγει.

γ. Σύνταξη κεντρικά προτύπων ΟΕΥ κατά Δήμο σύμφωνα με τις ανάγκες το μέγεθος (πληθυσμιακό- εδαφικό) και τις ιδιαιτερότητές του.

δ. Υπολογισμός για κάθε Δήμο του ανελαστικού κόστους λειτουργίας του και χρηματοδότησή του με βάση αυτό.

ε. Θέση σε ισχύ ενός νέου αυτοδιοικητικού ISO με αρχές σύγχρονης διοίκησης με στοχοποίηση και μετρήσιμα αποτελέσματα, διαδικασίες διαφανείς, σύννομες και σύντομες.

στ. Ο κάθε Δήμος της Ελλάδας έχει την ιδιαίτερη ταυτότητά του και μ’ αυτή θα πρέπει να σχεδιάζεται η οργάνωση, η λειτουργία του, η στελέχωση, ο εξοπλισμός και η οικονομία του.

ζ. Η επαναφορά της εντοπιότητας στις προσλήψεις ΙΔΟΧ.

η. Κυρίαρχο αποφαντικό όργανο σε τοπικό επίπεδο το Δ.Σ. του Δήμου με τελεσίδικες αποφάσεις για τα θέματα:
(1).Γενικού Πολεοδομικού Σχεδιασμού για τη Ζ.Ε. του.
(2).Δασικών θεμάτων που τόσο ταλανίζουν τις ορεινές περιοχές και ταλαιπωρούν για χρόνια τις κοινωνίες.
(3). Κεραιών κινητής τηλεφωνίας, για την εγκατάσταση των οποίων δεν υπάρχει καμία αρμοδιότητα στο Δήμο.
(4).Διαχείριση των στερεών αποβλήτων του Δήμου μας. Είναι αδιανόητο τα χρήματα των δημοτών μας για τα απορρίμματα και τα διαχειρίζεται κεντρικά η Περιφέρεια την ίδια στιγμή που η κατακραυγή για τα όποια λάθη στη διαχείρισή τους παραμένει στους Δήμους και τα στελέχη της; Αυτός ο ρόλος ανήκει στις ΠΕΔ.
(5).Πολιτικής Προστασίας όπου θα πρέπει η φάση της πρόληψης να είναι αποκλειστική αρμοδιότητα του Δήμου (σχεδίαση, συντονισμός, έλεγχος).
(6).Ανθρωπιστικής στήριξης των μελών της δοκιμαζόμενης κοινωνίας μας.

θ. Σε τυχόν επικείμενη αυτοδιοικητική αναδιοργάνωση:
-Στήριξη της υφιστάμενης Καλλικρατικής διακυβέρνησης, όπου αυτή πέτυχε, με μικρομετρικές διορθώσεις στη λειτουργική της διαδικασία και μικρές χωροταξικές παρεμβάσεις που αποδείχθηκαν αναγκαίες.
-Συμμετοχή εκπροσώπων της ΚΕΔΕ και των ΠΕΔ στα όργανα του Υπουργείου που θα χειριστούν το θέμα
-Ανοικτή διαβούλευση. Τα παραπάνω θα βοηθήσουν να περιοριστούν τα λάθη του Καλλικράτη και όχι να αυξηθούν. Δεν θα πρέπει μία τυχόν αναθεώρηση του Καλλικράτη να γίνει και πάλι με βάση την κομματική σκοπιμότητα.

ι. Οργάνωση νομικής υπηρεσίας σε όλους τους Δήμους.

3.Σημαντικά θέματα στην καταστατική θέση των Αιρετών

α. Η εφαρμογή του μνημονίου στην αυτοδιοίκηση και τους αιρετούς υπηρέτες της τους απαξίωσε πλήρως θεσμικά και οικονομικά, τους τοποθέτησε ουσιαστικά στο χώρο του Εθελοντισμού, την ίδια στιγμή που το αυτοδιοικητικό έργο σε όλα τα επίπεδα απαιτεί από τον αιρετό γνώσεις και επαγγελματισμό. Σε ένα αυτοδιοικητικό τοπίο όπου οι γνωστικές απαιτήσεις και ο επαγγελματισμός του Δημάρχου και των αιρετών είναι απαραίτητος, το κράτος θέλει τα αιρετά στελέχη της καταρτισμένους επαγγελματίες στην υλοποίηση της αποστολής και απαξιωμένους εθελοντές στις απολαβές.

β. Είναι τουλάχιστον αντιδεοντολογικό και απαξιωτικό να ρυθμίζονται οι αποδοχές Δημάρχων πόλεων εκατό και διακοσίων χιλιάδων (100.000 και 200.000) δημοτών σε ποσοστό των αποδοχών Γενικού Γραμματέα. Να επιλέγουμε ποιους Αντιδημάρχους δεν θα πληρώσουμε. Οι αιρετοί να μετακινούνται δεκάδες χιλιόμετρα για να συμμετέχουν στα Συμβούλια χωρίς αποζημίωση. Οι Δήμαρχοι να μην δικαιούνται επιλογή του γραμματέα τους. Η κατάσταση αυτή είναι φθοροποιός υλικά και ηθικά αφού εκτός από την απαξίωση του θεσμού δημιουργεί και σκέψεις για το κίνητρο της εθελοντικής προσφοράς των αιρετών.

γ. Η μνημονιακή κατάργηση της χορηγίας των αιρετών της αυτοδιοίκησης χωρίς το ίδιο να ισχύσει για τους βουλευτές, απαξιώνει ακόμα περισσότερο το θεσμό και περιορίζει τα κίνητρα για να ασχοληθούν σοβαρά με την αυτοδιοίκηση οι άξιοι, οι ικανοί και οι καταρτισμένοι της κοινωνίας.

δ. Ο ορισμός δικηγόρου από το Δήμο για όλα τα θέματα που καθημερινά ο Δήμαρχος οδηγείται κατηγορούμενος στα δικαστήρια και η καταδίκη του μόνο για ΔΟΛΟ απαιτείται να θεσμοθετηθούν άμεσα τόσο για τους εν ενεργεία όσο και για τους διατελέσαντες Δημάρχους και λοιπούς αιρετούς της αυτοδιοίκησης.

ε. Η θέση σε ισχύ του ασυμβίβαστου για το Δήμαρχο. Είναι παράξενο να δίνεται άλλοθι στις αποδοχές εθελοντισμού των Δημάρχων με τη μη εφαρμογή του ασυμβίβαστου όπως είναι άξιο βαθειάς μελέτης το πώς είναι δυνατόν ο Δήμαρχος σήμερα να έχει και χρόνο εξάσκησης του επαγγέλματός του.

-Αγαπητοί συνάδελφοι η πατρίδα μας περνάει μια δύσκολη περίοδο. Ο απαξιωμένος αυτοδιοικητικός θεσμός ελεγχόμενος από το διαχρονικό κομματοκεντρικό του εναγκαλισμό, αποδυναμωμένος, σε ανισόρροπη σχέση με την υπόλοιπη αιρετή κεντρική διοίκηση του Κράτους με τα μνημονιακά μέτρα, οδηγημένος σε εσπευσμένες αλλαγές με βάση κομματικές σκοπιμότητες, οφείλει σήμερα παρά ποτέ να σταθεί όρθιος και να στηρίξει την δοκιμαζόμενη κοινωνία, ως ο φορέας εξουσίας κοντά και μέσα σ’ αυτήν, που καθημερινά βιώνει και ζυμώνεται με την αγωνία της.

-Για να επιτύχουμε την αποστολή μας απαιτούνται:
-Η απόκτηση αυτοδιοικητικού πνεύματος από όλα τα στελέχη. Η αυτοδιοίκηση όπως και κάθε θέση εξουσίας είναι χώρος προσφοράς προς την κοινωνία και όχι μόνο εφαλτήριο των στελεχών της για την Κεντρική Πολιτική σκηνή ή άλλους προγραμματισμούς.

-Η αναδιάρθρωση των Δήμων καθ’ ενός χωριστά με Ο.Ε.Υ. και ISO που να αντιπροσωπεύουν την ταυτότητά του που οριοθετούν η αποστολή, η ζώνη ευθύνης και οι ιδιαιτερότητές του.

-Η εγκατάσταση επαγγελματισμού σε όλη την αυτοδιοίκηση από τον τελευταίο εργάτη μέχρι το Δήμαρχο με λειτουργία διαδικασιών, στοχοποίησης και μετρήσιμης αποτελεσματικότητας.

-Η αποκατάσταση της πληγωμένης από ορισμένες περιπτώσεις αυτοδιοικητικής αξιοπρέπειας με διαφάνεια παντού, καθαρότητα, σοβαρότητα και υπευθυνότητα στην υλοποίηση της αποστολής μας.

-Η ανθρωπιά, η πρόνοια και η αλληλεγγύη με δομές που θα λειτουργούν με σεβασμό και προσφορά στον πολίτη ως ο θεσμικός υπηρέτης του.

-Η πρόληψη και πρόβλεψη στη λειτουργία μας.

-Η συνετή προώθηση αλλαγών, όπου απαιτούνται, με πνεύμα συναίνεσης και όχι ρεβανσισμού σκοπιμοτήτων, κομματοκεντρισμού και ιδιοτέλειας. Η αυτοδιοίκηση θα πρέπει να πάψει να είναι το πειραματόζωο της κεντρικής εξουσίας και ο μόνιμος υπεύθυνος των λαθών της.

-Η στήριξη υλικά και ηθικά με άμεσες επεμβάσεις της Πολιτείας των αιρετών που την υπηρετούν και η πλήρης αποκατάσταση του ρόλου τους με θεσμικό πλαίσιο που θα ανταποκρίνεται στο πνεύμα του άρθρου 102 του Συντάγματος.

-Η δημιουργία θεσμικού πλαισίου ανάθεσης τελεσίδικων αποφάσεων στα Δ.Σ. των Δήμων για τα κυρίαρχα θέματα της Ζ.Ε. τους πολεοδομικά, δασικά, κεραιών κινητής τηλεφωνίας, πρόνοιας και αλληλεγγύης, πολιτικής προστασίας, κυκλοφοριακά.

-Με θέσπιση δίκαιων και απλών ελεγκτικών μηχανισμών που δεν θ’ αφήνουν τους αιρετούς να ταλαιπωρούνται για χρόνια στους διαδρόμους των δικαστηρίων και τα πειθαρχικά συμβούλια και δεν θα αφήνουν κανένα περιθώριο κακοδιαχείρισης του δημόσιου χρήματος. Είναι ανάγκη τα συνδικαλιστικά μας όργανα να επεμβαίνουν άμεσα και να καταδικάζουν πρακτικές κακοδιαχείρισης στελεχών τους δικαστικά τελεσίδικα καταδικασμένες προχωρώντας και σε διαγραφές τους.

-Η εισαγωγή στον προληπτικό έλεγχο του θεσμού «της προτεινόμενης και της γενόμενης δαπάνης, όπως ισχύει στις ένοπλες δυνάμεις, αφού ο προληπτικός έλεγχος αρκετές φορές δεν είναι έλεγχος νομιμότητας, ως ο νόμος ορίζει, αλλά σκοπιμότητας και καλούνται διατελέσαντες αιρετοί στον κατασταλτικό έλεγχο που τις περισσότερες φορές γίνεται μετά την αποχώρησή τους από την ενεργό δράση, να λογοδοτήσουν για κάτι που μπορούσε να έχει προληφθεί.
Μόνον έτσι μπορούμε να δεχτούμε ότι ο Προληπτικός Έλεγχος υλοποιεί το ρόλο του.

-Αγαπητοί συνάδελφοι,
δεν ζητάμε «οφίτσια» και περγαμηνές αλλά αποκατάσταση του ρόλου μας στη διοίκηση σύμφωνα με το Σύνταγμα των Ελλήνων, σεβασμό στην υλοποίηση της αποστολής μας και αυτοδιοικητική αξιοπρέπεια στην πατρίδα. Εκτιμούμε ότι μόνο έτσι θα μπορέσει η αυτοδιοίκηση να υλοποιήσει την εθνική της αποστολή και να υπηρετήσει τον Έλληνα με αποτελεσματικότητα.

-Ο αυτοδιοικητικός χώρος έχει σοβαρό ρόλο στη διοίκηση του Κράτους μας.
– Άξια, καθαρά και ανιδιοτελή στελέχη με ικανότητες υπηρέτησης των Ελλήνων, με αμεσότητα, συλλογικότητα και εκπαίδευση μπορούν να σηκώσουν το βάρος της επιβαλλόμενης θεσμικής οργανωτικής, διοικητικής, λειτουργικής και οικονομικής ανασυγκρότησης της αυτοδιοίκησης.
-Ο αυτοδιοικητικός μας ρόλος επαναβεβαιώνεται δημιουργικά για την δοκιμαζόμενη κοινωνία και τον άνθρωπο
– Με θεσμική, οργανωτική και λειτουργική ανασυγκρότηση των αυτοδιοικητικών μας δομών και της λειτουργίας τους.
-Με επαγγελματισμό στη λειτουργία όλων αιρετών και υπαλλήλων στοχοποίηση και μετρήσιμα αποτελέσματα.
-Με υλική και ηθική αποκατάσταση του ρόλου των αιρετών της αυτοδιοίκησης.
-Με δημιουργία της ταυτότητας κάθε Δήμου χωριστά.
-Με διαφάνεια, καθαρότητα, διαδικασίες, σοβαρότητα, υπευθυνότητα και έλεγχο στη λειτουργία μας.
-Με αυτοδιοίκηση που θα πάψει επιτέλους να αποφασίζει και να λειτουργεί με βάση τις εκάστοτε κομματικές κατευθύνσεις, αλλά με βάση το συμφέρον του Έλληνα δημότη που υπηρετεί στο πλαίσιο ενός ευνομούμενου κράτους.
Με διαφάνεια απλό και μοναδικό σύστημα ελέγχου που θα εξασφαλίζουν την αδιαφιλονίκητη καθαρότητα των στελεχών την πρόληψη της κακοδιαχείρισης και θα απαξιώνουν τον κατασταλτικό έλεγχο. Απαιτούμε απλό και μοναδικό σύστημα ελέγχου της διαχειριστικής μας λειτουργίας που θα έχει ως βάση την πρόληψη και όχι την καταστολή.

-Ανεξάρτητη τοπική αυτοδιοίκησης σε πλήρη εφαρμογή του Συντάγματος των Ελλήνων θέλουμε.

Υγεία, δύναμη και επιτυχίες στο δύσκολο έργο μας.

Δημήτριος Στεργίου- Καψάλης
Δήμαρχος Πεντέλης