Συνέντευξη του κ. Παύλου Καμάρα, Προέδρου της ΕΝΩΣΗΣ ΔΗΜΑΡΧΩΝ ΑΤΤΙΚΗΣ και πρ. ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΠΕΥΚΗΣ
στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ.
1. Ως ένας άνθρωπος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που την υπηρετήσατε με επιτυχία, πώς κρίνετε τον «Καλλικράτη» μετά από 2 χρόνια εφαρμογής του;
Δύο χρόνια μετά την εφαρμογή του Καλλικράτη, ζυγίζοντας τα θετικά και τα αρνητικά της Μεταρρύθμισης στην Αυτοδιοίκηση, πιστεύω αναμφίβολα ότι υπερτερούν σημαντικά τα αρνητικά.
Διότι εάν θεωρήσουμε ότι στόχοι της υπερπροβληθείσας ως ριζικής, Μεταρρύθμισης ήταν, η ισχυροποίηση των Δήμων στην δυνατότητα παροχής έργων και υπηρεσιών, η εξοικονόμηση πόρων και η διασφάλιση της διαφάνειας κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, ελάχιστα από αυτά έχουν επιτευχθεί.
Ως προς το τελευταίο, θα έλεγα ότι ασφαλώς μέτρα όπως η υπαγωγή και των υπολοίπων φορέων της Αυτοδιοίκησης στον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η εκκαθάριση των ανενεργών και ζημιογόνων Επιχειρήσεων ως και η ανάρτηση των αποφάσεων των Οργάνων της Τ.Α στη «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» συνέβαλλαν στην κάλυψη κάποιων κενών που υπήρχαν σε ένα ήδη υπερελεγχόμενο από πολλαπλούς φορείς Αυτοδιοικητικό περιβάλλον.
Όμως στο μείζον θέμα της εξοικονόμησης πόρων, οι οικονομίες κλίμακος που δημιουργήθηκαν ήταν ελάχιστες και αντισταθμίσθηκαν ιδίως στην Περιφέρεια από τις αυξημένες δαπάνες που δημιούργησε η απομάκρυνση των εδρών των Δήμων από τους συγχωνευθέντες Δήμους .
Ουσιαστικά οι όποιες οικονομίες, δημιουργήθηκαν, κυρίως από την βάναυση περικοπή θεσμοθετημένων πόρων ως και την δραματική μείωση των αποδοχών των εργαζομένων, γεγονός που έχει φέρει σε δυσχερέστατη θέση την πλειονότητα των Δήμων και των εργαζομένων σ’ αυτούς.
Ως προς την προσδοκώμενη ισχυροποίηση των Δήμων, μετά την κατάργηση – συγχώνευση των 2/3 των Δήμων, επίσης τα αποτελέσματα είναι πενιχρά.
Αφού ουσιαστικά στα μεν αστικά κέντρα (Αττική και Θεσσαλονίκη)οι Δήμοι στην συντριπτική τους πλειοψηφία είχαν ήδη επάρκεια στις υπηρεσίες τους, στην δε επαρχία όπου πράγματι υπήρχαν αδυναμίες, συνέβη αυτό το οποίο είχε γίνει και με τον «Καποδίστρια».
Οι Δήμοι που δεν είναι έδρες των νέων Δήμων, εγκαταλείφθηκαν στην τύχη τους.
Σε τούτο συνέβαλλαν η οικονομική δυσπραγία, η μη πρόσληψη εξειδικευμένου προσωπικού για τη στελέχωση των νέων θέσεων που προβλέπουν οι αναβαθμισμένοι νέοι Οργανισμοί Υπηρεσιών και η μη ενίσχυση με τον αναγκαίο μηχανολογικό και λοιπό εξοπλισμό που επέβαλλε η διεύρυνση των αποστάσεων από τον Δήμο έδρα.
Παράλληλα θα έλεγα ότι το κυριότερα αρνητικό σημείο της Διοικητικής Μεταρρύθμισης υπό την επωνυμία «Καλλικράτη», είναι η γραφειοκρατική του γενική φιλοσοφία για τον ρόλο της Αυτοδιοίκησης . Αδυναμία που διαφάνηκε από τη μη δυνατότητα άντλησης ευρωπαϊκών πόρων για την καταπολέμηση της ανεργίας και την ανάγκη χρησιμοποίησης αμφιβόλου υπόστασης και προέλευσης φορέων (ΜΚΟ κλπ) για την υλοποίηση των σχετικών προγραμμάτων .
Ενώ και στο θέμα της ανάληψης πρωτοβουλιών για την αντιμετώπιση των κοινωνικών αναγκών, λόγω της κρίσης δεν υπάρχει οργανωμένη θεσμική πρόνοια.
Τέλος μια επίσης σημαντική αρνητική επίπτωση από την κατάργηση- συγχώνευση των Δήμων, ήταν η απομάκρυνση του θεσμού από τον πολίτη.
Λείπει δηλαδή η «εγγύτητα» του θεσμού που σε συνδυασμό με την ενεργοποίηση χιλιάδων συμπολιτών μας προσέδιδε τον ιδιάζοντα και διακριτό ρόλο στην Αυτοδιοίκηση σε σχέση με την υπόλοιπη Δημόσια Διοίκηση.
Τα στοιχεία αυτά μάλιστα αναμένεται να επιδεινωθούν μετά και τα πρόσφατα μέτρα που αφορούν στην καταστατική θέση των αιρετών
Σαν θετικό γεγονός υπήρξε η θεσμοθέτηση με τον Καλλικράτη της αιρετής Περιφέρειας.
Δυστυχώς όμως και εκεί τα αποτελέσματα ως προς το αναπτυξιακό σκέλος, είναι πενιχρά, αφού η γραφειοκρατία του Κράτους υπάρχει σε όλο της το μεγαλείο, και βέβαια άρρηκτα συνδεδεμένη με την Αυτοδιοίκηση, βάζει φρένο στις όποιες πρωτοβουλίες των αιρετών του νέου θεσμού.
2. Η Ένωση Δημάρχων Αττικής υποστηρίζει ότι «η κατάργηση του επαγγελματικού ασυμβίβαστου που προβλέπεται στο άρθρο 16 του Ν.3852/2010 αποτελεί καθολικό αίτημα της Αυτοδιοίκησης, αφού η αστοχία του μέτρου αυτού συνδυαζόμενη με τις δραματικές περικοπές των αποδοχών των Δημάρχων, δημιουργούν αποτρεπτικές συνθήκες προσέλευσης ποιοτικών ηθικών προσώπων». Με ποια μέσα διεκδικεί η Ένωσή σας την κατάργηση του ασυμβίβαστου;
Η δημιουργία συνθηκών προσέλκυσης ποιοτικού πολιτικού προσωπικού στην Αυτοδιοίκηση, είναι ευθύνη της πολιτείας, αλλά και εχέγγυο για την επιτυχία του θεσμού.
Σειρά μέτρων που πρόσφατα έχουν θεσμοθετηθεί όπως είναι το επαγγελματικό ασυμβίβαστο των Δημάρχων σε συνάρτηση και με τη ριζική μείωση των αποδοχών τους, συμβάλλουν ακριβώς στο αντίθετο.
Η Ένωση Δημάρχων Αττικής, με παρεμβάσεις της στους αρμόδιους, πιέζει στην άρση του παράλογου και ανεξήγητου μέτρου και πιστεύουμε ότι σύντομα θα δικαιωθούμε.
3. Τι σημαίνει για τη λειτουργία των δήμων η περικοπή αποδοχών και για τους υπόλοιπους αιρετούς πλην δημάρχων όπως προβλέπει το Μεσοπρόθεσμο;
Είναι προφανές ότι οι περικοπές στις ελάχιστες αποζημιώσεις που εδίδοντο στους αιρετούς της Αυτοδιοίκησης, ελάχιστα έχουν να κάνουν με την δημοσιονομική εξυγίανση του Κράτους.
Είναι ένα μέτρο που αποσκοπεί μόνο στη δημιουργία εντυπώσεων, αφού το μέγεθος της επιβάρυνσης είναι ασήμαντο.
Φοβάμαι ότι μέτρα σαν και αυτό θα δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στο μέλλον στην ομαλή λειτουργία των Δήμων, ιδίως στους απομακρυσμένους στην Περιφέρεια συγχωνευθέντες Δήμους.
Έχω τονίσει κατ’ επανάληψη ότι το οικονομικό δεν πρέπει και δεν είναι το κίνητρο για τη συμμετοχή στα Κοινά. Όμως δεν μπορεί να είναι και το αντικίνητρο.
Όταν ο κόσμος υποφέρει, να αντεπεξέλθει στις δυσκολίες της καθημερινότητας του, δεν μπορεί να του ζητάμε να καλύψει από την τσέπη του τα έξοδα που συνεπάγεται η συμμετοχή του στα κοινά, επιπρόσθετα από τον πολύτιμο χρόνο του, τις γνώσεις του και την εθελοντική του δουλειά.
4. Στην πρόσφατη Γενική Συνέλευση της ΠΕΔΑ, δηλώσατε ότι «το τελευταίο διάστημα παρακολουθούμε πληθώρα δημοσιευμάτων και τηλεοπτικών εκπομπών όπου αναπτύσσεται ένα κρεσέντο λαϊκισμού και δημαγωγίας με στόχο τους αιρετούς της Αυτοδιοίκησης, και ιδιαίτερα τους Δημάρχους «και τα δήθεν προνόμιά τους. Παράλληλα επιχειρείται ένας σαφής αποπροσανατολισμός της κοινής γνώμης από τα άδικα και σκληρά αντικοινωνικά μέτρα βάζοντας στο στόχαστρο σαν κοινωνικό αντιστάθμισμα το “status” των ενεργών και διατελεσάντων Δημάρχων». Εξηγήστε μας τους λόγους για τους οποίους έχετε διαμορφώσει αυτή την άποψη.
Όταν συχνά-πυκνά στα τηλεοπτικά πάνελ, με εμμονή, πολλές φορές και φανατισμό συγκεκριμένοι δημοσιογράφοι και λοιποί «ειδήμονες» καταφέρονται χωρίς στοιχεία κατά της Αυτοδιοίκησης «σαν πρωταθλήτρια στην κακοδιαχείριση» ως και «άντρο Διαφθοράς», δημιουργείται άμεσα τουλάχιστον εύλογη καχυποψία, για τους σκοπούς αυτής της τακτικής αποφεύγοντας ουσιαστικά να αναφερθούν στα επίσημα στοιχεία (και με τη βούλα πλέον του αρμοδίου ευρωπαίου επίτροπου)όπου φαίνεται ότι η Αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση ως προς το ύψος των χρεών της (0,9%, έναντι 160% έναντι του συνολικού χρέους του Κράτους) σε σχέση με όλες τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες και στην προτελευταία θέση (μετά την Μάλτα) ως προς το ποσοστό της δανειοδότησης της σε σχέση με το ΑΕΠ της Χώρας τότε το να προσπαθεί κάποιος να βρει συνένοχο τους στο εθνικό δράμα στην Αυτοδιοίκηση, δεν τον τιμά.
Όταν επίσης μια προσεκτική και μη υστερόβουλη ανάγνωση των εκθέσεων των Ελεγκτικών Οργάνων της Αυτοδιοίκησης (Ελεγκτές Δημόσιας Διοίκησης κλπ) δείχνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων που χαρακτηρίζονται ως «κακοδιαχείριση» δεν αφορά σε ατασθαλίες αλλά σε τρέχουσες παρατυπίες που διορθώνονται σε δεύτερο βαθμό, και που δικαιολογούνται απόλυτα από την αδύναμη Αυτοδιοικητική στελέχωση και πολλές φορές από την πιεστική ανάγκη επίλυσης προβλημάτων εκτός του αυστηρού γραφειοκρατικού πλαισίου.
Έτσι πιστεύω ότι νομιμοποιείται η ΕΝΩΣΗ ΔΗΜΑΡΧΩΝ να μιλά για κρεσέντο λαϊκισμού και δημαγωγίας, με στόχο τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης, αφού η γενίκευση μεμονωμένων υπαρκτών μεμπτών κρουσμάτων, ουδόλως συμβάλλει στη βελτίωση του θεσμού.
5. Ένας από τους στόχους της Ένωσης Δημάρχων Αττικής είναι η ανάπτυξη πρωτοβουλιών για βελτίωση της ποιότητας ζωής στο επιβαρυμένο περιβάλλον της περιφέρειας Αττικής. Με ποιον τρόπο το επιτυγχάνετε; Έχουν εκπονηθεί μελέτες;
Η ΕΝΩΣΗ ΔΗΜΑΡΧΩΝ ΑΤΤΙΚΗΣ με ιδιαίτερη ευαισθησία στην προστασία του περιβάλλοντος, ασκεί πίεση και παρεμβαίνει όπου διαπιστώνει ότι ενέργειες των αρμόδιων Οργάνων ή πολιτών το απειλούν.
Πρόσφατα έχει αναπτύξει πρωτοβουλία ενάντια στην αντισυνταγματική «άλωση» του Πράσινου Ταμείου , που στο όνομα της οικονομικής κρίσης, χάνεται ουσιαστικά η μοναδική ελπίδα για διάσωση χώρων και ανάπτυξη του πράσινου στην επιβαρημένη περιβαντολλογικά Αττική.
6. Ανάμεσα στα συμπεράσματα του 4ου Forum, συμπεριλαμβανόταν η σύσταση μεικτών εταιρειών παροχής κοινωνικού έργου (Ιδιωτικού Δικαίου) με συμμετοχή ΟΤΑ – Ιδιωτών – ΜΚΟ – Εθελοντικών Οργανώσεων – Εκκλησίας κλπ. για απορρόφηση Κοινοτικών Κονδυλίων, δωρεών κλπ. για την καταπολέμηση της ανεργίας, και παροχή κοινωνικών υπηρεσιών. Πώς πιστεύετε ότι θα ωφελήσει μια τέτοια μορφή απασχόλησης τους δήμους αλλά και τους εργαζόμενους που συμμετέχουν σε αυτά τα προγράμματα;
Οι Δήμοι ανταποκρινόμενοι στις ανάγκες των πολιτών, έχουν αναπτύξει επί
σειρά ετών κοινωνικές πρωτοβουλίες αναπλήρωσης του αδύναμου και ελλειμματικού κοινωνικού κράτους.
Ιδιαίτερα την περίοδο αυτή, εντείνονται οι πρωτοβουλίες αυτές και εμπλουτίζονται με νέες που δημιουργούν οι νέες ανάγκες από την κοινωνικοοικονομική κρίση.
Θα πρέπει όμως να ληφθεί υπόψη ότι όλο αυτό το Αυτοδιοκητικό Κοινωνικό Οικοδόμημα κινδυνεύει να καταρρεύσει από την σημαντική κατά 50% μείωση των θεσμοθετημένων πόρων της .
Στο FORUM προτείναμε την οργάνωση των δράσεων όλων των τοπικών φορέων να αναλάβουν οι Δήμοι, ώστε οργανωμένα και συντεταγμένα να εκδηλώνεται η Κοινωνική Αλληλεγγύη και να μην χάνονται κρίσιμοι και χρήσιμοι πόροι.
Μια μορφή οργανωμένης αντιμετώπισης του προβλήματος είναι η ίδρυση ΜΕΙΚΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ Ιδιωτικού Δικαίου, όπου φορείς όπως Εκκλησία, Εταιρείες (στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης ), Εθελοντές , ΜΚΟ, Ιδιώτες, Σύλλογοι κλπ, με συντονισμό από τις Κοινωνικές Υπηρεσίες των Δήμων, μέσα σε ένα ευέλικτο περιβάλλον θα μπορούν να συνδράμουν τον πάσχοντα, να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας μέσω των Κοινοτικών προγραμμάτων και να αντιμετωπίσουν με συνέχεια και προοπτική τις κοινωνικές επιπτώσεις της κρίσης..
7. Θα θέλαμε το σχόλιό σας και για τη σύσταση Κοινωνικών Συνεταιρισμών – Συνδέσμων των ΟΤΑ προς την κατεύθυνση σύνδεσης της παραγωγής με την κατανάλωση στο πλαίσιο οργανωμένης δομής, για την πάταξη της ακρίβειας.
Οιαδήποτε πρωτοβουλία αποσκοπεί στην πάταξη της αισχροκέρδειας και ανακούφιση των πολιτών στο δισεπίλυτο πρόβλημα της ακρίβειας, είναι καλοδεχούμενη.
Χρειάζεται όμως σωστή οργάνωση και πλήρης Διαφάνεια ώστε να μην επαναληφθούν τα φαινόμενα που ζήσαμε στο παρελθόν από παρόμοιους θεσμούς Συνεταιρισμών.
Το χτύπημα των μεσαζόντων και της παραοικονομίας που εκμεταλλεύονται τον μόχθο των παραγωγών και τον ιδρώτα των εργαζομένων, θα πρέπει να είναι το ζητούμενο σε κάθε αυτοδιοικητική πρωτοβουλία, μακριά από ταμπού και προκαταλήψεις.
8. Από αρχές του χρόνου, οι δήμοι θα αναλάβουν 200 νέες αρμοδιότητες. Θα καταφέρουν να ανταποκριθούν σε αυτές δεδομένου ότι τόσο οι πόροι όσο και το προσωπικό έχουν μειωθεί δραματικά;
Οι νέες αρμοδιότητες έρχονται σε μία εποχή όπου οι Δήμοι έχουν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που προαναφέρθηκαν αλλά και λειτουργικά θέματα που προκύπτουν από τις ελλείψεις εξειδικευμένου προσωπικού.
Θα ήταν καλό να μετατεθεί για το μέλλον η μεταβίβαση των νέων αυτών αρμοδιοτήτων, διότι σε αντίθετη περίπτωση θα επιβαρυνθεί ακόμα περισσότερο η ήδη οξυμένη κατάσταση .
9. Ποια είναι η άποψή σας για τη λειτουργία του Οικονομικού Παρατηρητηρίου από τη νέα χρονιά;
Το Οικονομικό Παρατηρητήριο που εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο της επιτροπείας από τους δανειστές μας, κινείται στα όρια της νομιμότητας και της αντισυνταγματικότητας.
Και τούτο γιατί ναι μεν προβλέπεται από το Σύνταγμα, το Κράτος να ασκεί την Οικονομική εποπτεία στην Αυτοδιοίκηση, με τα αρμόδια Όργανα του, όμως οι προβλεπόμενες και επιβαλλόμενες διατάξεις για πρόσθετους φόρους, απολύσεις, κλπ, είναι σαφώς εκτός Συνταγματικού Πλαισίου, αφού αντίκεινται στην ρητώς προβλεπόμενη Αυτοτέλεια του Θεσμού.
Επομένως είναι σαφές ότι οι Δήμοι, και τα συλλογικά τους Όργανα, θα πρέπει να αντιδράσουν στη νέα προσπάθεια ποδηγέτησης τους, έστω και από Όργανα που με προσχηματικό τρόπο ονομάζονται «Οικονομικά Παρατηρητήρια ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΑΣ των Δήμων»