Το Δ.Σ. της ΕΝΩΣΗΣ ΔΗΜΑΡΧΩΝ ΑΤΤΙΚΗΣ, αφού μελέτησε τις προτάσεις της Επιτροπής για την Αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου της Τ.Α., έκανε τις ακόλουθες παρατηρήσεις :
1.To Πόρισμα, στερείται γενικότερα, μια ξεκάθαρης φιλοσοφίας, για την χειραφέτηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης από τον σφικτό «εναγκαλισμό» του Κεντρικού Κράτους. Δεν υποστηρίζεται, η κατά το Σύνταγμα και το Ευρωπαϊκό κεκτημένο, Διοικητική Αυτοτέλεια, αφού μεγάλο τμήμα της δράσης των Ο.Τ.Α. , συνεχίζει να καθορίζεται με Νόμους από το Κράτος. Τα Δημοτικά Συμβούλια, δεν προβλέπεται να έχουν αποφασιστικό ρόλο, στα τοπικά ζητήματα, ώστε να μπορούν να αξιοποιήσουν τις τοπικές δυνατότητες για ευκαιρίες και να δώσουν λύσεις στα τοπικά προβλήματα, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες τους.
2.Δεν αντιμετωπίζεται η απαραίτητη προϋπόθεση για την Διοικητική Αυτοτέλεια, που είναι η Οικονομική Αυτοτέλεια. Το πόρισμα, περιορίζεται σε προτάσεις για αναδιανομή των ΚΑΠ και πρόνοιες για την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας. Δεν τολμά πρόταση για ριζική φορολογική μεταρρύθμιση.
3.Το πόρισμα, δεν ασχολείται με το κόστος υποστήριξης των προτεινόμενων θεσμικών αλλαγών. Θυμίζουμε ότι «ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ» και «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ», κατά μεγάλο μέρος απέτυχαν, γιατί δεν υπήρξε η ανάλογη οικονομική στήριξη.
4.Το πόρισμα ασχολείται ελάχιστα με το μείζον θέμα της αναβάθμισης της καταστατικής θέσης των αιρετών. Περιορίζεται στο θέμα των αδειών και της αντιμισθίας των αιρετών, ως και την ιδιάζουσα δωσιδικία. Η θωράκιση των αιρετών με πρόνοιες αντίστοιχες των συναδέλφων της Ε.Ε. σύμφωνα με το ευρωπαϊκό κεκτημένο αλλά και των αιρετών του Κοινοβουλίου (πλην της διάταξης ευθύνης υπουργών), είναι καθοριστικός παράγων προσέλκυσης ποιοτικού πολιτικού προσωπικού στην Τ.Α. Δεν μπορεί ο Δήμαρχος και ο Περιφερειάρχης να αντιμετωπίζονται σαν δημόσιοι υπάλληλοι, ενώ έχουν την ίδια νομιμοποιητική βάση με τους Βουλευτές.
5.Δεν αντιμετωπίζεται το θέμα της βελτίωσης της αποτελεσματικότητας και της ανεπάρκειας των υπαλλήλων και εν γένει των εργαζόμενων της αυτοδιοίκησης. Είναι απαραίτητη η διάκριση των Δημοτικών υπαλλήλων, σε σχέση με τον Δημόσιο τομέα και η πλήρης υπαγωγή τους στην δικαιοδοσία Δ.Σ. και Δημάρχων (προσλήψεις, κινητικότητα κλπ). Σύμφωνα και με το ζητούμενο της Διοικητικής Αυτοτέλειας.
6.Δεν διαφαίνεται μια ριζοσπαστική πρόταση για έναν «οδικό χάρτη», που θα οδηγήσει τη μεν Πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση σε πλήρη ανάληψη της ευθύνης του Κοινωνικού Κράτους και τη Δευτεροβάθμια σε σημαντικό εταίρο του Κράτους στην Αναπτυξιακή πορεία της χώρας.
7.Θετικά κρίνεται η πρόταση για καταγραφή και ανακατανομή των αρμοδιοτήτων μεταξύ Α’βαθμιας Τ.Α., Β’βαθμας Τ.Α. και Κεντρικού Κράτους. Όμως απαιτείται σοβαρή επεξεργασία και κυρίως πολιτική βούληση, κόντρα στις παγιωμένες αντιλήψεις και πρακτικές.
8.Στο θέμα της εποπτείας και του ελέγχου, θετικά κρίνεται η πρόταση για καθιέρωση ενιαίας Αρχής Ελέγχου, με επιλογή του επικεφαλής με διαδικασία αντίστοιχη των Ανεξάρτητων Αρχών. Όμως η πρόταση, παράλληλα, για ελέγχους από τον Γεν. Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης και η παντελής έλλειψη αναφοράς στην λειτουργία του Ελεγκτικού Συνεδρίου και των προβλημάτων που δημιουργεί ο τρόπος άσκησης του ελέγχου που διενεργεί , καθιστά ελλειπή την πρόταση και διαιωνίζει τη σύγχυση.
9.Θετικά κρίνεται το Σύστημα Διοίκησης (Δήμαρχος-Αντιδήμαρχος-Δ.Σ.-Ε.Ε.) με κατάργηση των Επιτροπών, όπως επίσης η ενδυνάμωση των αρμοδιοτήτων των Δημοτικών Ενοτήτων. Η κατάργηση της Οικονομικής Επιτροπής δεν θα πρέπει να ενισχύσει τη γραφειοκρατία με υπερφόρτωση του (δυσκίνητου Δ.Σ.) αλλά με μεταβίβαση στην Ε.Ε. (Δήμαρχος-Αντιδήμαρχος) και Δημοτικές Ενότητες των σχετικών εκτελεστικών αρμοδιοτήτων.
10. Θετικά κρίνονται οι προτάσεις για Θεσμούς Κοινωνικής Συμμετοχής (τοπικά δημοψηφίσματα, ηλεκτρονική διαβούλευση κλπ), πάντοτε όμως με συμβουλευτικό χαρακτήρα.
11.Θετικά κρίνονται τα περί άσκησης αρμοδιοτήτων και στήριξης των αδυνάμων Δήμων και ιδιαίτερα των νησιωτικών και ορεινών Δήμων, με ελάχιστες υποχρεωτικές λειτουργίες όμως οι αρμοδιότητες που αδυνατούν να αναλάβουν οι Δήμοι θα πρέπει να αναληφθούν από δομές της ίδιας της α’βάθμιας αυτοδιοίκησης.
12.Τα περί διεύρυνσης ανταποδοτικών υπηρεσιών με καθορισμό νέων, πλην της καθαριότητας και του ηλεκτροφωτισμού, κινούνται ακριβώς στο πλαίσιο που υπογραμμίσθηκε στις παρατηρήσεις της ΕΝΩΣΗΣ (1), περί μη ΥΠΑΡΞΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΑΣ των ΔΗΜΩΝ. Αφού η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ των ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ σε μια Αυτοδιοίκηση κατά τα πρότυπα της Ευρώπης, δεν μπορεί να είναι παρά πλήρης ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ του κάθε ΔΗΜΟΥ και του Δημοτικού του Συμβουλίου. Όλοι οι πόροι του Δήμου είναι ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΟΙ προς τους Δημότες.
Τέλος, το Δ.Σ. της Ένωσης Δημάρχων Αττικής δηλώνει κατηγορηματικά αντίθετο στο θέμα της καθιέρωσης της απλής αναλογικής στην Τ.Α. και σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να συζητηθεί αποκομμένα από όλες τις υπόλοιπες προτεινόμενες αλλαγές του Καλλικράτη.
Η αλλαγή του Νόμου επί το αναλογικότερο, μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη ακυβερνησία τους Δήμους και τις Περιφέρειες. Οι προτάσεις για «διαδικασίες διαβούλευσης» ή «εποικοδομητική άρνηση ψήφου» είναι ανεδαφικές, ατελέσφορες και αναποτελεσματικές και δεν μπορούν να λειτουργήσουν σαν ασφαλιστικές δικλείδες για την ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑ των ΟΤΑ.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ το ΠΟΡΙΣΜΑ της επιτροπής, δεν μπορεί να αποτελέσει βάση για τη ΡΙΖΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ που έχει ανάγκη η Τ.Α.
Το Δ.Σ. της ΕΝΩΣΗΣ επιφυλάσσεται, να συζητήσει διεξοδικά το Πόρισμα ή και το σχετικό Νομοσχέδιο (εφ’ όσον δοθεί σε διαβούλευση) σε Ολομέλεια που θα γίνει στο επικείμενο Ετήσιο Φόρουμ, που συνδιοργανώνει με την Π.Ε.Δ.Α. στις 17 και 18 Ιουνίου 2017.