Αγαπητές/οι Συνάδελφοι
Όποια προσέγγιση και αν επιχειρήσει κανείς, είτε θεσμική είτε διοικητική είτε οικονομική του κατά τα άλλα ιστορικού θεσμού της Αυτοδιοίκησης από συστάσεως του Ελληνικού κράτους και του οποίου μάλιστα προϋπήρχε, δεν μπορεί, ιδιαίτερα στις μέρες μας, να αγνοήσει το γενικότερο γεωπολιτικό και οικονομικό περιβάλλον, εντός του οποίου καλείται ο ίδιος ο θεσμός να λειτουργήσει και να αναδείξει τον πολυδιάστατο ρόλο του, μηδέ εξαιρουμένου και αυτού του ευρωπαϊκού. Δεν τιμά κανέναν το γεγονός ότι θέματα που θα έπρεπε να έχουν λυθεί εδώ και χρόνια, όπως η διοικητική αυτοτέλεια και η οικονομική αυτοδυναμία είναι και πάλι στην ημερήσια διάταξη των εργασιών και του 9ου forum της Ένωσης Δημάρχων Αττικής εν έτι 2017, έστω και κάτω από νέα δεδομένα, Δεν τιμά ούτε τους διατελέσαντες ούτε τους εν ενεργεία Δημάρχους. Σημαίνει ότι τα χρόνια που πέρασαν, κάτι δεν διαχειριστήκαμε καλά, για κάποια πράγματα δεν τολμήσαμε να μιλήσουμε.
Βιώνουμε τόσο ως Λαός, ως Χώρα αλλά και ως Ευρώπη γενικότερα, μια βαθιά πολιτισμική κρίση και είναι σημαντικό ότι αυτή η άποψη κερδίζει μέρα με την μέρα την θέση της σε ένα πλήθος αναλύσεων. Κρίση αρχών, αξιών, ιδεών, ιδανικών, θεσμών, ηθών, πρακτικών, συμπεριφορών, έλλειψης οραμάτων και όλα αυτά φυσικά με σοβαρές επιπτώσεις και στον χώρο της αυτοδιοίκησης. Η επί χρόνια οικονομική, δημοσιονομική και νομισματική κρίση, υπαρκτή μεν, δεν αποτελεί παρά την κορυφή του παγόβουνου. Την όλη εικόνα θαμπώνει το σοβαρό έλλειμμα Δημοκρατίας, σε τοπικό, εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο και αυτό της Παιδείας και όχι μόνο με την έννοια της εκπαίδευσης.
Αν σε αυτό το περιβάλλον προστεθεί και η από χρόνια παρατηρούμενη αποστροφή του Πολίτη απέναντι σε όλες τις διαδικασίες του πολιτικού, οικονομικού, κοινωνικού και εν γένει πολιτισμικού γίγνεσθαι και φυσικά στην πολιτική και τον πολιτικό, σε όποιο επίπεδο διακυβέρνησης και αν ασκείται η εξουσία, τότε το πάζλ αναδεικνύει μια κακοφορμισμένη κοινωνία. Έλλειμμα θεσμικό όσον αφορά την συμμετοχή του πολίτη στα κοινά; Σαφώς και ΟΧΙ, (Ν. 1270/ 82 και 3443/ 06). Απουσία πολιτικής βούλησης και ατολμίας εκ μέρους όλων μας κράτους και αυτοδιοίκησης; Ανεπιφύλακτα ΝΑΙ και μάλιστα σε μια διαχρονική πορεία, όπου οι κατέχοντες την εξουσία θεωρούσαν και θεωρούν εαυτούς μοναδικούς.
Σε αυτές τις κρίσιμες ώρες για τις τοπικές κοινωνίες, που στο σύνολό τους συγκροτούν την χώρα μας και κατ’ επέκταση αύριο και την μεγάλη Ευρωπαϊκή οικογένεια, ένα εξ ίσου καταλυτικό γεγονός αποτελεί ότι και η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση, ως το σημαντικότερο θεσμικό πολιτισμικό γεγονός του 20ου αιώνα για τον πλανήτη μας, δέχεται με την σειρά της και όχι αδίκως αρνητικές κριτικές, επικεντρωμένες σε πολλαπλές καθυστερήσεις, ολιγωρίες, ατολμίες, γραφειοκρατία, πισωγυρίσματα, συγκεντρωτισμό κ.λ.π.
Η Κρίση είναι ένα νόμισμα με δυο όψεις. Και το ερώτημα τίθεται επιτακτικά. Από ποια όψη θα το κρατήσουμε στην παλάμη; Αν το κρατήσουμε από την πλευρά της οικονομικής και μόνο κρίσης τότε επαναλαμβάνουμε το ίδιο λάθος για μια ακόμη φορά στην ιστορία αυτού του τόπου. Θα χυθούν δάκρυα και θα απαγγελθούν ύβρεις και αλληλοκατηγορίες για κακοδιαχείριση και αδιαφάνεια, θα γίνουν και πάλι πλήθος από διαρθρωτικές και λοιπές δημοσιονομικές διορθώσεις, πλην όμως σε λίγα χρόνια θα βιώσουμε και πάλι τους ίδιους, κατά βάση, καιρούς κρίσης. Αν το κρατήσουμε το νόμισμα στην παλάμη από την πλευρά της πολιτισμικής κρίσης , θα είμαστε στον σωστό δρόμο και τότε πρέπει άμεσα, όχι μόνο να δράσουμε αλλά να φύγουμε μπροστά χαράζοντας τους σύγχρονους και καινοτόμους και αν είναι δυνατόν, νέους δρόμους. Ένας εξ αυτών είναι ο δρόμος που θα χαράξει η Αυτοδιοίκηση για το δικό της όραμα. Και αυτό γιατί το να χαράξουμε το όραμα της Αυτοδιοίκησης είναι δική μας και μόνο ευθύνη. Το οφείλουμε σε όλους όσους προϋπήρξαν στην υπηρεσία του θεσμού, το οφείλουμε στους εαυτούς μας αλλά και στους επερχόμενους αιρετούς. Το οφείλουμε στον τόπο και τον Λαό μας. Ένα όραμα όχι όπως αυτά που κατά καιρούς, δεκαετίες τώρα, μας «σερβίρουν» οι εκφραστές του κρατισμού. Ένα όραμα της Αυτοδιοίκησης για την Αυτοδιοίκηση και όχι το όραμα της κεντρικής εξουσίας για το πώς βλέπει και πως θέλει η ίδια τον θεσμό. Ένα όραμα που δεν μπορεί να είναι άλλο από την ουσιαστική και σε βάθος συρρίκνωση του κράτους που, ειρήσθω εν παρόδω, μοναδικό του όραμα έχει την συντήρηση των κεκτημένων. Ένα όραμα για την ουσιαστική ενδυνάμωση της Τοπικής και Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης με στόχο την αέναη πρόοδο σε ένα κόσμο που τρέχει με ιλιγγιώδεις ταχύτητες και όπου το σήμερα είναι ήδη χθες. Μη μας διαφεύγει ούτε στιγμή το γεγονός ότι, όπου απουσιάζει το όραμα, πόσο μάλλον στην δημόσια σφαίρα, το κενό καταλαμβάνουν ο λαϊκισμός και η φαντασίωση. ‘Όραμα όμως δεν συγκροτούν οι όποιες μεταρρυθμίσεις για τις μεταρρυθμίσεις. Αυτές το μόνο που αναδεικνύουν είναι του λόγου το αληθές του πολιτικού συγγραφέα των αρχών του 20ου αιώνα Giuseppe Tomasi di Lampedusa στο βιβλίο του «ο Γατόπαρδος» που τονίζει με ιδιαίτερη έμφαση ότι «τα αλλάζουμε όλα για να μην αλλάξει τίποτα».
Ο καιρός είναι ο πλέον κατάλληλος αν λάβουμε σοβαρά υπόψη μας και την επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση, όποτε και αν αυτή επιχειρηθεί. Επιβάλλεται να αξιοποιήσουμε το ανθρώπινο δυναμικό της Ένωσης, ως μια πηγή σκέψης, συνέργειας ταυτόχρονα με ευρωπαϊκούς αυτοδιοικητικούς φορείς και να συζητήσουμε και μάλιστα σύντομα ,απατώντας πρωτίστως στα ερωτήματα τι ΚΡΑΤΟΣ, τι ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ και τι ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ θέλουμε στην πατρίδα μας και γιατί όχι και στην Ευρώπη.
Θέλουμε ένα αυταρχικό και ασφυκτικά συγκεντρωτικό κράτος ή ένα κράτος μικρό, επιτελικό με βασική δομή ανάπτυξης την Περιφερειακή και Τοπική Αυτοδιοίκηση, με θεσμοθετημένη την ουσιαστική και άμεση συμμετοχή του πολίτη στο τοπικό και περιφερειακό γίγνεσθαι; Θέλουμε μια κυβέρνηση με πλήθος υπουργών, υφ/ργών, γραμματέων, συμβούλων και λοιπών συνεργατών; Ή μια κυβέρνηση ολιγομελή με αποκλειστικές αρμοδιότητες π. χ την άσκηση της εξωτερικής πολιτικής, την ολοκλήρωση του εγχειρήματος της ευρωπαϊκής ενοποίησης, την άμυνα και την εσωτερική ασφάλεια των πολιτών, τη δικαιοσύνη, την χάραξη στρατηγικής οικονομικής πολιτικής, την ενέργεια, τον ορυκτό πλούτο και τα μεγάλα έργα εθνικής εμβέλειας, με όλες τις άλλες αρμοδιότητες να μεταφέρονται στην Τοπική και Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, η οποία επιπλέον θα ασκεί και την φοροδοτική και φοροεισπρακτική πολιτική, αξιοποιώντας το οικονομικό προϊόν στο τόπο που παράγεται. Αποδίδοντας, με την σειρά της, στην κεντρική εξουσία το ποσοστό που της αναλογεί για την άσκηση των αρμοδιοτήτων της, για την μισθοδοσία του απαραίτητου για την λειτουργία της διοικητικού προσωπικού και ένα ποσοστό για τον αναδιανεμητικό της ρόλο στην υπηρεσία της ισόρροπης και χωροταξικά κατανεμημένης ανάπτυξης.
Αυτά ως βασικές αλλαγές για μια άλλη συνολική πορεία. Μια πορεία που θα συνάδει με την ευρωπαϊκή προοπτική για μια Ευρώπη των λαών και των Περιφερειών. Ψήγματα αν θέλετε ενός απαραίτητου και ευρύτατου διαλόγου, που πρέπει επιτέλους να αρχίσει και που θα έχει επίσης στα υπό συζήτηση θέματα του την διαφάνεια και φυσικά τα φαινόμενα της διαπλοκής – διαφθοράς και τα οποία καταγράφονται με ιδιαίτερη έμφαση και έκταση στο χώρο της Αυτοδιοίκησης.
Αυτά και πολλά ακόμα, θέματα για συζήτηση, στην πορεία για μια άλλη Ελλάδα, στηριγμένη στους πολίτες της, στην παιδεία, την δημοκρατία, την ισότητα, την ισονομία, την ισοπολιτεία, την ισηγορία και την ευρωπαϊκή προοπτική. Γιατί ο πολίτης, πέρα από πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές, φυλετικές, εθνοτικές, πολιτιστικές και θρησκευτικές καταβολές, έχει δικαίωμα στην ζωή, την πρόνοια, την υγεία, την μόρφωση, την γνώση, την στέγη, την εργασία και την αξιοπρεπή τρίτη νεότητα.
ΜΠΟΡΟΥΜΕ
Βασίλης Ξένος – Γαβριέλης