Ομιλία του Δημάρχου Νίκαιας – Αγ. Ι. Ρέντη,
Γιώργου Ιωακειμίδη, στο Forum Αυτοδιοίκησης

Πρώτα από όλα αυτό το Forum φιλοδοξεί να γίνει ένα αληθινό Forum Αυτοδιοίκησης. Και τι θα πει ένα αληθινό Forum Αυτοδιοίκησης; Ότι μπορούμε να συζητάμε, να διαφωνούμε και να μένει εδώ μέσα η διαδικασία. Δεν ερχόμαστε εδώ για να κάνουμε επίδειξη, να κερδίσουμε ψήφους, να δούμε ποιοι θα μας ψηφίσουν και οτιδήποτε άλλο. Και πάρα πολλές φορές στα Συνέδριά μας τα αυτοδιοικητικά «παίζουμε μπάλα» τέτοιου είδους. Εδώ λοιπόν, νομίζω ότι είναι πολύ καλύτερα, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, να μπορούμε μεταξύ μας να συζητάμε ειλικρινά και οι παλιότεροι με την εμπειρία τους, οι νεότεροι μεταφέροντας το καινούργιο, διότι η Αυτοδιοίκηση είναι ένας χώρος που συνεχώς αλλάζει. Να προσπαθούμε να αναδιαμορφώσουμε απόψεις.

Θεωρώ ότι μετά το 2010, που δεχθήκαμε ένα τεράστιο σοκ ως Αυτοδιοίκηση, ακόμα είμαστε στη φάση που προσπαθούμε να συνέλθουμε. Και εμείς, ο καθένας ατομικά στον Δήμο του, αλλά και τα όργανα μας, η ΠΕΔΑ, η ΚΕΔΕ. Το σοκ ήταν απίστευτο, ξεχάσαμε αυτά που ξέρουμε ή έπρεπε να ξεχάσουμε αυτά που ξέραμε μέχρι τότε. Μέχρι τότε οι πόροι κάθε χρόνο αυξάνονταν, λεφτά υπήρχαν, είχαμε μια δυνατότητα ,με πλημμελείς ελέγχους θα έλεγα εγώ, να κινούμαστε, είχαμε μια δυνατότητα από το νομοθετικό πλαίσιο ο καθένας από εμάς να κάνει ό,τι θέλει. Βέβαια, όταν θα υπάρχουν εδώ μέσα εξαιρετικοί Δήμαρχοι, που με πολύ σεμνό και σωστό και ηθικό τρόπο διαχειρίστηκαν αυτά που τους έδινε ο νόμος, όχι όμως όλοι μας. Άρα, έχει πολύ μεγάλη σημασία το νομοθετικό πλαίσιο να σφίγγει και να περιορίζει τις δυνατότητες του καθενός μας, να κάνει ό,τι θέλει.

Σε ένα Συνέδριο της ΠΕΔΑ το 2002, μίλησα για ένα Δήμαρχο, συνάδελφο από την Εύβοια, ο οποίος πήρε απόφαση στο Δημοτικό Συμβούλιο να φτιάξει πολυβολεία στο νησί, γιατί θα έρχονταν οι Τούρκοι και αυτό πέρασε στο Δημοτικό Συμβούλιο, μπήκε στο τεχνικό πρόγραμμα και αν δεν άλλαζε από Δήμαρχος θα έστηνε στην Εύβοια, να μην πω το μέρος να το κάνω τόσο φωτογραφικό, πολυβολεία! Ήταν στις δυνατότητες μας, όσο απίστευτο και αν ακούγεται σήμερα. Ο καθένας από εμάς θεωρούσε, ότι «εγώ στην Αυτοδιοίκηση αφού εκλέχτηκα κάνω ότι γουστάρω», παραβιάζοντας νόμους, κανόνες, ιστορίες, αφού με εκλέγει ο λαός «κάνω ό,τι γουστάρω». Αυτό έχει τελειώσει και έπρεπε να τελειώσει, διότι κακώς υπήρχε την εποχή που υπήρχε.

Ζούμε λοιπόν από 2010 και μετά μια πάρα πολύ δύσκολη οικονομική κατάσταση, όσοι τη ζούμε. Όσοι γλυτώσατε μπορεί και να γλυτώσατε πραγματικά. Είπα στο Συνέδριο της ΚΕΔΕ την προηγούμενη φορά, «βασανίζομαι», αυτή είναι η λέξη που ταιριάζει, το ρήμα που ταιριάζει στους Δημάρχους σήμερα, βασανίζονται όλοι προσπαθώντας να επιβιώσουν. Ο κόσμος έχει πολύ μεγάλες απαιτήσεις και δικαίως, εξάλλου μόνο σε εμάς «ακουμπάει», οι δυνατότητες οι οικονομικές δεν φτάνουν για να κάνουμε όλα αυτά όσα θέλουμε να κάνουμε και αυτό λοιπόν ποιο αποτέλεσμα έχει; Το 2004 οι δύο στους τρεις Δημάρχους άλλαξαν και το 2019 πιστέψτε με θα έχουμε αντίστοιχης έκτασης αλλαγές, διότι δεν μπορέσαμε να ανταποκριθούμε σε αυτά που ζητάει ο κόσμος. Και ο κόσμος πια δεν έχει υπομονή, παλιότερα ο κόσμος έδινε και δεύτερη θητεία στον καθένα από εμάς, «ε, δεν πρόλαβα στην πρώτη θα το κάνω στην δεύτερη». Τώρα δεν υπάρχει τέτοιος χρόνος, ή το κάνεις ή φεύγεις.

Για να φτάσω και στα οικονομικά. Δεν θεωρώ ότι είναι η στιγμή που εγώ το έλεγα και το ψήφιζα ότι η Αυτοδιοίκηση μπορεί να πάρει την πρωτοβάθμια υγεία, μπορεί να πάρει την πρωτοβάθμια παιδεία, θεωρώ δεν είναι η στιγμή ακόμα για αυτά. Πήγαμε τόσο πίσω αυτά τα τελευταία εφτά χρόνια και δεν ξέρω για πόσο ακόμα, που δεν μπορούμε να πάμε σε τέτοιου είδους αρμοδιότητες. Το σοκ υπήρξε τεράστιο, πρέπει να συνέλθουμε με αυτά που έχουμε και πρέπει να δούμε πώς θα διαχειριστούμε το αύριο. Και εδώ, εγώ θα θεωρούσα ότι στην μεταρρύθμιση που κουβεντιάζουμε υπάρχει ένα τεράστιο σημείο. Το έχουμε βάλει και ως ΠΕΔΑ, το έχουμε προχωρήσει και θα καταθέσουμε σύντομα, θα καλέσουμε και τα κόμματα και το Υπουργείο Εσωτερικών να πάρει μέρος σε αυτή την διαδικασία. Πολλές κατηγορίες Δήμων, δεν είμαστε όλοι οι Δήμοι ίδιοι. Δηλαδή ο Καλλικράτης τι έκανε, ό,τι έκαναν και οι προηγούμενοι; 325 ίδιοι Δήμοι. Μα είναι δυνατόν; Η Ανάφη και η Αθήνα ένας Δήμος με τις ίδιες αρμοδιότητες ή με τις ίδιες ανάγκες; Η Θεσσαλονίκη και η Γαύδος με τις ίδιες δυνατότητες; Γιατί δεν έγινε αυτό; Γιατί το πολιτικό σύστημα δεν ήθελε να βάλει τα χέρια του να βγάλει τις καυτές πατάτες και είπε «άστα όλα». Θα έχει πολεοδομία η Γαύδος; Θα έχει πολεοδομία ένα άλλο μικρό νησί; Δεν είναι δυνατόν αυτό. Κάποια στιγμή πρέπει να κουβεντιάσουμε ουσιαστικά, τι κατηγορίες Δήμων θα έχουμε σε ένα διάσπαρτο και δύσκολο γεωγραφικό ανάγλυφο που έχει αυτή η χώρα και να καταλήξουμε ότι θα έχουμε τους αστικούς, τους ορεινούς, τους μη ορεινούς, τους νησιωτικούς, τους μη αστικούς, δεν ξέρω.

Από εκεί έπρεπε να ξεκινήσει η αυτοδιοικητική μεταρρύθμιση. Αυτό θα πρέπει να είναι το στοιχείο του καινούργιου Καλλικράτη, του καινούργιου νόμου. Δεν το κουβέντιασε κανένας, ούτε το Υπουργείο Εσωτερικών, ούτε η ΚΕΔΕ, το όργανο το δικό μας που έπρεπε να το κάνει. Και βγαίνουμε και κάνουμε κόντρες τώρα, θα είναι η απλή αναλογική, αν θα είναι εκείνο, αν θα είναι το άλλο, μα το πιο σημαντικό είναι αυτό, τι κατηγορίες Δήμων θα έχουμε και αυτές τις υποχρεώσεις που δεν θα τις ασκήσει ο Δήμος, ποιος θα τις ασκήσει αντ’ αυτού; Ναι, ο μεγάλος αστικός Δήμος μπορεί να τα ασκήσει όλα, την πολεοδομία ποιος θα την πάρει στο μικρό Δήμο; Τις κοινωνικές υπηρεσίες ποιος;
Αυτά λοιπόν πρέπει να βρεθούν σε ένα καινούργιο νόμο και αυτή είναι μια κουβέντα που πρέπει να ματώσουμε, για να την κάνουμε σωστά ανάμεσα στο Υπουργείο, τις πολιτικές δυνάμεις και την Αυτοδιοίκηση, την οποία δεν έχουμε ανοίξει. Εγώ λοιπόν θεωρώ ότι το πιο σημαντικό κομμάτι είναι αυτό και εκεί μέσα προφανώς εμπεριέχεται και το κομμάτι που λέει «οικονομικά». Γιατί χωρίς οικονομικά και χωρίς την καινούργια κατάταξη, δεν μπορούμε να μιλήσουμε.

Εγώ λέω λοιπόν στα οικονομικά, είναι μια πρόταση που την κουβεντιάσαμε και αυτό το είχαμε κουβεντιάσει παλιότερα… Επιτέλους την κουβεντιάσαμε στην Συνεδρίαση της ΚΕΔΕ τη προηγούμενη βδομάδα, παρουσιάστηκε το επιστημονικό της κομμάτι και περιμένουμε γρήγορα να περπατήσει σε μεγαλύτερη ανάλυση, η οποία τι λέει ότι πρέπει να πάρουμε ένα μέρος του ΕΝΦΙΑ. Έχουμε κάποιους συναδέλφους που λένε, «δεν θέλουμε τον ΕΝΦΙΑ γιατί είναι ένας αμαρτωλός φόρος που βρίζει ο κόσμος» και έχουμε και κάποιους άλλους συναδέλφους που λένε, «μα σε όλο τον κόσμο υπάρχει ο φόρος αυτός».

Και έχουμε μια συγκεκριμένη πολιτική δύναμη από την αριστερά, που λέει «δεν θέλω αυτό το φόρο, είναι κακός φόρος». Λες και οι ΚΑΠ που παίρνουμε, είναι «καλοί» φόροι, γιατί οι ΚΑΠ τι είναι; Είναι ο φόρος εισοδήματος, ο φόρος από τα αυτοκίνητα, το Φ.Π.Α, αυτοί είναι καλοί φόροι! Μόνο ο ΕΝΦΙΑ είναι κακός φόρος; Λες και υπάρχουν «καλοί» και «κακοί» φόροι. Ή θα καταλήξουμε λοιπόν ότι παίρνουμε από το κράτος αυτό το κομμάτι ως ΚΑΠ, ή θα καταλήξουμε ότι φορολογούμε εμείς. Αυτά τα δύο υπάρχουν. Το αυτός είναι «καλός» φόρος και αυτός είναι «κακός» φόρος δεν υπάρχει, άρα να βγούμε από αυτό το κομμάτι το ένοχο, να κουβεντιάσουμε λίγο τι θέλουμε. Θα συνεχίσει να υπάρχει ο ΕΝΦΙΑ; Μάλιστα. Θέλουμε όπως ήταν ο πρώτος ΕΝΦΙΑ; Μάλιστα λέω εγώ, ποσοστό λέω όμως, γιατί εγώ δεν ξέρω αν ο ΕΝΦΙΑ μειωθεί αύριο από μια κυβέρνηση που θέλει να τον μειώσει για να μπορέσει πραγματικά να κάνει φιλολαϊκή πολιτική, καλά θα κάνει. Ας μου βρει εμένα αντίστοιχους πόρους και το «εμένα» εννοώ ως Αυτοδιοίκηση.

Λέω λοιπόν, ας καταλήξουμε όμως ότι από το 2020 ο καινούργιος νόμος για την Αυτοδιοίκηση θα εμπεριέχει ένα ποσοστό του ΕΝΦΙΑ που θα έρθει συμπληρωματικά στους ΚΑΠ. Γιατί; Γιατί σήμερα η ανάλυση που έχουμε λέει ότι εκεί που έχουμε μεγάλο πληθυσμό, έχουμε και μεγάλο ΕΝΦΙΑ. Άρα λοιπόν, στο αστικό συγκρότημα αν πάρουμε τα αντίστοιχα τα ποσοστά του ΕΝΦΙΑ, θα έχουμε πολλαπλάσιους πόρους. Ναι, αλλά το νησιωτικό τι θα κάνει; Το ορεινό τι θα κάνει; Δεν γίνεται λοιπόν αυτή η ιστορία.
Επίσης, εδώ έχουμε πάλι διαφορετικές απόψεις ως Αυτοδιοίκηση. Μια από αυτές λέει, να «παίζει» ο Δήμος σε αυτή την διαδικασία και εγώ λέω «ναι βεβαίως»! Διότι αν «παίζει» ο Δήμος, εγώ θα κυνηγήσω αυτούς που δεν έχουν δηλώσει και δεν δηλώνουν ΕΝΦΙΑ. Αν δεν «παίζει» ο Δήμος, θα σηκώσει τα χέρια, θα στα βρει το κράτος που παίρνει το ποσοστό. Άρα ο Δήμος κατά την άποψη μου, πρέπει να συμμετέχει σε αυτή την διαδικασία στην περιοχή του. Πως θα γίνει αυτό σωστά;
Κατά την άποψη μου, θα έπρεπε εμείς να ξεκινήσουμε από αυτό το ποσοστό του ΕΝΦΙΑ, να γίνει ανάλυση και να λέει π.χ. ο Δήμος Νίκαιας Αγ. Ιωάννη – Ρέντη αν πάρει το 10% του ΕΝΦΙΑ, θα πάρει επιπλέον 200 εκατομμύρια χρόνο και άρα του παίρνουμε τους ΚΑΠ, που είναι ένας συλλογικός φόρος και τα δίνουμε στους νησιωτικούς, ορεινούς Δήμους, χωρίς έσοδα. Δηλαδή, πρέπει να ενισχύσουμε με ΚΑΠ αυτούς τους Δήμους που δεν μπορούν να έχουν ΕΝΦΙΑ, έτσι; ΚΑΠ δικό μας εννοώ, έτσι; Από το συνολικό πακέτο των ΚΑΠ, θα πούμε ότι θα κρατήσουμε στους αστικούς Δήμους ένα ποσοστό και το μεγαλύτερο μέρος θα το δώσουμε εκεί, διότι αυτοί δεν έχουν να πάρουν ΕΝΦΙΑ και εμείς θα πάρουμε αντ’ αυτού τον ΕΝΦΙΑ. Στον οποίο ΕΝΦΙΑ όμως, θα συμμετέχουμε και θα το ελέγχουμε για να ξέρουμε που πάει αυτή η ιστορία, για να μην μας κοροϊδεύει κανείς. Οπότε με αυτή την έννοια και συμμέτοχοι θα είμαστε και θα μπορέσουν πραγματικά να ενισχυθούν οι ορεινοί και οι νησιωτικοί Δήμοι. Γιατί έχει μεγάλη σημασία να λέμε ότι είναι πολύ πίσω, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι μπορεί η Αττική να χάσει από τα σημερινά της έσοδα, που είναι ήδη πάρα πολύ μικρά.

Άρα λοιπόν, η όλη κουβέντα μπορεί να γίνει θετικά στους σημερινούς πόρους της Αυτοδιοίκησης, δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά. Και εν πάση περιπτώσει, είναι μια κουβέντα που μαζί με το άλλο που είπα πρέπει να ανοίξει για να καταλήξουμε, εγώ λέω δικές μου σκέψεις, θα μπορούσατε να συμφωνήσετε, θα μπορούσατε και όχι. Αλλά αυτή η κουβέντα, που είναι η ουσιαστική κουβέντα, δεν έχει ανοίξει μέχρι τώρα. Κουβεντιάζουμε και χτυπιόμαστε… Τώρα χτυπιόμαστε γιατί δεν μας έφερε το Υπουργείο τις προτάσεις. Τι να τις κάνω τις προτάσεις του Υπουργείου; Εμείς το ανοίξαμε το θέμα της μεταρρύθμισης του καινούργιου Καλλικράτη; Το Υπουργείο το άνοιξε. Εγώ θα το μαλώνω τώρα γιατί δεν το έφερες; Ήμασταν έτοιμοι εμείς είχαμε ολοκληρώσει προτάσεις; Φυσικά και δεν είχαμε και δεν έχουμε μέχρι τώρα, γιατί θεωρώ ότι τα σημαντικά θέματα είναι κρυφά. Αν το Υπουργείο βάζει την απλή αναλογική γιατί έτσι το βολεύει, δικό του θέμα. Εμείς ως Αυτοδιοίκηση τι κάνουμε; Εμείς αν έχουμε ολοκληρώσει επεξεργασίες, που δεν έχουμε.

Άκουσα πάρα πολύ θετικά το κομμάτι των 300 εκατομμυρίων από τους ΚΑΠ. Εγώ λέω ότι λίγο με νοιάζει, αν από τα 5.400 εγγεγραμμένα, κατέβηκε στα 3.200 εγγεγραμμένα. Εμένα με νοιάζει τα λεφτά που παίρναμε το 2017 σε σχέση με αυτά που θα πάρουμε το 2018, αν είναι 300 εκατομμύρια πάνω, αυτό μια τεράστια επιτυχία και φυσικά θα το χειροκροτήσει ο καθένας από εμάς. Διότι επιτέλους μετά από χρόνια που μειώνονται θα πάρουμε για πρώτη φορά παραπάνω. Δεν σημαίνει ότι θα σταθούμε εκεί, θα διεκδικήσουμε, αλλά νομίζω ότι όλη η κουβέντα, πρέπει να γίνει πάνω σε αυτό το κομμάτι. Κατηγοριοποίηση Δήμων και μετά μαζί με αυτό, πώς θα μοιραστούν οι οικονομικοί πόροι. Να πιέσουμε, γιατί δεν είναι δεδομένο ότι θα το κάνουν, από τον καινούργιο Καλλικράτη, από το 2019 και μετά, δηλαδή από το 2020, να υπάρξει ποσοστό του ΕΝΦΙΑ και πρέπει να έχουμε καταλήξει εμείς, ως Αυτοδιοίκηση, στην πρόταση, προς την όποια κυβέρνηση για να υλοποιηθεί τότε.

Ευχαριστώ.