Δυο μέρες έντονης χιονόπτωσης ήταν αρκετές για να δημιουργήσουν ένα απόλυτο χάος στη λειτουργία πολλών Δήμων της Αττικής.

Άρθρο του Παύλου Καμάρα, Προέδρου Ένωσης Δημάρχων

Μία ακόμα «θεομηνία» που ευτυχώς αυτή τη φορά, τουλάχιστον, δεν επέφερε απώλεια ανθρώπινων ζωών, όπως συχνά πυκνά συμβαίνει τα τελευταία χρόνια σε άλλες «έκτακτες» καταστάσεις.
Καταστάσεις που αναμφίβολα πλέον θα συναντάμε πολλές, από τώρα και έπειτα, χαρακτηριζόμενες κάθε φορά πρωτοφανείς, αφού η ραγδαία κλιματική αλλαγή εντείνει τα καιρικά φαινόμενα, δημιουργώντας ακραίες συνθήκες και επιπτώσεις (πλημμύρες, πυρκαγιές, ανέμους, σεισμούς κλπ.).
Την απόλυτα δικαιολογημένη αγανάκτηση του κόσμου, που επέφεραν οι παρατεταμένες διακοπές ρεύματος, κυρίως στους βόρειους Δήμους της Αττικής, γεγονός που δοκίμασε ψυχικές αντοχές, προκάλεσε υλικές ζημιές και έθεσε σε κίνδυνο ζωές, ακολούθησε ένα σύνηθες (κατά τα άλλα) αλαλούμ μετάθεσης ευθυνών και αναζήτησης υπευθύνων.

Και εάν τον απλό πολίτη λίγο τον ενδιαφέρει κάθε φορά ποιος από τους Δημόσιους φορείς είναι ο υπεύθυνος, αφού απαιτεί με τους φόρους που πληρώνει να προστατεύεται, κατ’ ελάχιστον η ζωή του και η περιουσία του, όμως οι «υπαίτιοι» και τα «αίτια» θα πρέπει να ονοματίζονται και να καταγράφονται μετά την κρίση.
Τούτο το απαιτεί το Κράτος Δικαίου αλλά και η διόρθωση των κακώς κείμενων, ιδιαίτερα σε έναν τομέα λειτουργίας του κράτους, που από άποψη καιρικών φαινομένων και των επιπτώσεών τους, αναμένεται όπως προανέφερα στο μέλλον ζοφερό.

70.000 νοικοκυριά, λέει ο ΔΕΔΔΗΕ έμειναν χωρίς ρεύμα στην Αττική, για μικρότερο ή περισσότερο χρονικό διάστημα. Αιτία, κυρίως οι ζημιές που προκάλεσε στο εναέριο δίκτυο χαμηλής και μέσης τάσης η πτώση κλαδιών και δένδρων που ευρίσκοντο σε γειτνίαση με το δίκτυο, υπό το βάρος του χιονιού.
Και βέβαια μια πασιφανής αδυναμία «έγκαιρης» αποκατάστασης σε εύλογο τουλάχιστον χρόνο των ζημιών και επαναφοράς του ρεύματος.
Και εδώ έρχεται το «πινγκ πονγκ» ευθυνών.

Φταίει ο ΔΕΔΔΗΕ (;), το Δασαρχείο (;), η Αυτοδιοίκηση (;), η Πολιτική Προστασία (;)
Και εάν σε άλλες περιπτώσεις «θεομηνιών» τα αρμόδια Δικαστήρια προσπαθούν να εντοπίσουν με δυσκολία, λόγω διαχρονικών προβλημάτων, αίτια και υπευθύνους, σ’ αυτή την περίπτωση οι αρμοδιότητες άρα και οι ευθύνες είναι απόλυτα ξεκάθαρες.

Ο ΔΕΔΔΗΕ (Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας), θυγατρική εταιρεία της ΔΕΗ που συστάθηκε με τον Ν. 4001/2011, μετά τη σχετική Κοινοτική Οδηγία, είναι αποκλειστικά υπεύθυνος για τη λειτουργία, συντήρηση κλπ. του δικτύου διανομής χαμηλής και μέσης τάσης.
Ειδικότερα, για την πρόληψη των πιθανών ζημιών από τα δένδρα προκηρύσσει κατά περιόδους διαγωνισμούς με τίτλο «Εκτέλεση εργασιών κλαδεμάτων ή κοπή δένδρων που γειτνιάζουν με τα εναέρια δίκτυα διανομής».
Χαρακτηριστικά αναφέρονται δύο (2) διαγωνισμοί που έγιναν στις αρχές του 2019, με προϋπολογισμούς ύψους 20 εκατομμυρίων και 3 εκατομμυρίων αντίστοιχα, για όλη τη χώρα.

Για την αποκλειστική αυτή αρμοδιότητα, άρα και ευθύνη, υπάρχει και σχετική Νομολογία του Εφετείου Λάρισας.
Αυτά για την πρόληψη.
Ως προς τα συνεργεία αποκατάστασης βλαβών, ο ΔΕΔΔΗΕ μετά τη μείωση του προσωπικού του λόγω των μνημονίων, προσφεύγει σε εργολαβίες για την αποκατάσταση των βλαβών, πέραν των δικών του συνεργείων.

Βέβαια, να τονίσουμε ότι το δίκτυο ευθύνης ΔΕΔΔΗΕ είναι 240.000 χιλιόμετρα που εξυπηρετεί 7,5 εκατομμύρια καταναλωτές ρεύματος σε όλη τη χώρα.
Ως προς τους άλλους φορείς.
Δήμοι και Περιφέρειες οφείλουν και πρέπει να μεριμνούν για την προστασία και τον εμπλουτισμό του φυσικού τους πλούτου σε κοινόχρηστους χώρους όπου έχουν δικαιοδοσία.
Όμως ένα γραφειοκρατικό μοντέλο, όπου για κάθε παρέμβαση απαιτείται από άδεια μικρής κλίμακας και έγκριση από την Πολεοδομία (για κοπές και κλαδέματα) μέχρι μελέτη για οιαδήποτε παρέμβαση σε άλση, πάρκα και περιαστικό πράσινο και έγκριση από το Δασαρχείο, σε συνάρτηση με παντελή απουσία εξειδικευμένων επιστημόνων (γεωπόνων, δασολόγων) στους Δήμους, περιπλέκει την κατάσταση.

Δασαρχεία, που με τα δικά τους προβλήματα στελέχωσης και μη εκσυγχρονισμού, από απαραίτητα κρατικά εργαλεία περιφρούρησης του δασικού πλούτου μετατρέπονται σε καταλύτες απώλειας υπερπολύτιμων πνευμόνων πρασίνου για την ισορροπία του οικολογικού συστήματος.
Κλείνω το σημείωμα αυτό με κάποιες ερωτήσεις, που η απάντησή τους ίσως συμβάλει στη μη επανάληψη αυτών των φαινομένων.

Α. Γίνονται τα κλαδέματα από τους εργολάβους του ΔΕΔΔΗΕ με τη δέουσα επιστημονική επίβλεψη (ώστε να μην υπάρχει ανισορροπία στο δένδρο με κίνδυνο πτώσης του);

Β. Γίνονται τα κλαδέματα στον βαθμό και στο μέτρο που μέχρι την επόμενη εργολαβία δεν θα δημιουργηθούν προβλήματα κάτω από οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες στο εναέριο δίκτυο (πλην ακραίων απρόβλεπτων περιπτώσεων);

Γ. Έχει προνοήσει ο ΔΕΔΔΗΕ στις προαναγγελόμενες «θεομηνίες» να έχει ενισχύσει τα συνεργαζόμενα συνεργεία του σε αριθμό ατόμων και μέσων;

Δ. Μπορεί να απλουστευθεί η διαδικασία των κλαδεμάτων και της κοπής των δένδρων στον αστικό ιστό (εκτός αυτών που γειτνιάζουν με τα δίκτυα) με την αποκλειστική αρμοδιότητα στους Δήμους και στις Περιφέρειες ώστε να γίνονται με γνωμοδότηση και επίβλεψη Δασολόγου και απόφαση της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής; Ακόμα και όσων βρίσκονται σε ιδιωτικές περιουσίες, εφόσον αυτό επιβάλλεται;

Ε. Μπορεί η αναβαθμισμένη πλέον Πολιτική Προστασία να έχει μία εποπτεία, έγκαιρα και σε ανύποπτο χρόνο, ότι οι εμπλεκόμενοι φορείς έχουν διασφαλίσει με υπευθυνότητα, τουλάχιστον στον βαθμό του εφικτού, όλα τα παραπάνω;

ΣΤ. Η προβλεπόμενη με Νόμο από το 1979 υπογειοποίηση των καλωδίων στην Αττική και Θεσσαλονίκη θα ξεκινήσει επιτέλους, κάνοντας χρήση ίσως και των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης ή ίσως και ιδιωτικών επενδύσεων ενόψει και της μερικής ιδιωτικοποίησης του ΔΕΔΔΗΕ (πώληση του 49%, προγραμματισμένη για τον Ιούνιο του 2021);

Ζ. Θα προχωρήσει η προγραμματιζόμενη από το αρμόδιο Υπουργείο ψηφιοποίηση των δικτύων που θα εκσυγχρονίσει ένα απαρχαιωμένο δίκτυο ρεύματος;

Όταν απαντηθούν όλα αυτά, τότε και ο Δήμαρχος και ο Περιφερειάρχης θα αξιολογούνται από τους Δημότες αντικειμενικά, βάσει των επιδόσεών τους στις πραγματικές τους ευθύνες και αρμοδιότητες.
Και κυρίως δεν θα βραχυκυκλώνεται ο πολίτης στις ολιγωρίες των «αρμοδίων».